Bit, günümüzde insanların başlarına dert açan en önemli böceklerden birisidir. Bitler, bitlenme ve bit bulaşması sonucu insanlara bulaşabilir, yaygınlaşabilir. Bit bulaşmasını engellemek için en önemli yöntemler aşağıdakilerdir;

- Bol temizlik,
- Bol duş almak ve yıkanmak,
- Saç temizliği ve titizliği,
- Çevre temizliği ve titizliği,

Olarak bitlenmeye karşı çözüm yollarını bulabilirsiniz.


Ayrıca bit; Eklembacaklılar şubesinin, böcekler sınıfının bir takımı. Bitlerde metamorfoz bulunmaz. Yumurtadan çıkan yavrular, ergine benzerler. Kanatları yoktur. Kuşlarda yaşayanlara ısıran bitler denir.




Saç Biti Nedir?

Saç bitleri insan saçında yaşayan ve üreyen çok küçük , kanatsız, günde 2-8 kez kan emerek beslenen gri böceklerdir. Sirke denilen yumurtaları görmek bitin kendisini görmekten daha kolaydır ve genellikle enseye yakın, kulakların arkasında ve başın arkasında saç tellerine tutunmuş halde bulunurlar. Sirkeler kir veya kepek gibi yıkanarak temizlenemezler. Önce etkili bir ürün ile öldürülmeli, sonra bu amaç için yapılmış ürünün kutusundan çıkacak olan özel bir tarak ile saçtan temizlenmelidir.

Saç biti insan vücudu dışında yalnızca 48 saat yaşayabilir ve evcil hayvanlar üzerinde yaşayamaz. Sirkeler ise insan vücudu dışında kumaş ve battaniye üzerinde 10-15 gün canlı kalabilirler.


Saç Biti Nasıl Bulaşır?

Bitlenmenin yaygın olarak düşünüldüğü gibi pislikle bir ilgisi yoktur; aslında bit temiz, sağlıklı saçı, kirli saça tercih eder. Yetişkin ya da çocuk, herkes bitlenebilir. En yaygın belirtisi, başın ve ensenin şiddetle kaşınmasıdır. Saç biti son derece bulaşıcıdır. Tarak, fırça, eşarp, yastık, şapka ve tüylü oyuncaklar gibi paylaşılan kişisel eşyalar ile yayılırlar. Tekrarlanan salgın riskini azaltmak için bu eşyaları paylaşmaktan kaçınılmalıdır.



Bitlendiğimizi Nasıl Anlarız?

Bitlenmeyi gösteren ilk ipucu sık sık kafa derisinin kaşınmasıdır. Biti tespit etmek ve yayılmasını engellemek amacıyla, ensenin arka kısmındaki ve kulak arkasındaki saçlar dikkatle incelenmelidir. Bitler ışıktan kaçtıkları için, yalnızca saç kılına yapışmış küçük beyazımsı, oval yumurtaları (sirkeleri) görebilirsiniz.



İdeal Bir Bitlenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?

Tek uygulama ile kısa sürede etki göstermeli.
Güzel kokulu, saçları dolaştırmayan, taramayı zorlaştırmayan, etrafa bulaşmayan, boyalı ve permalı saçlarda problem yaratmayan özelliklere sahip olmalı.
Kalıcı etkisiyle bitlerin saça tekrar yerleşmesini engellemeli.
Sadece bitleri değil,sirkeleri de yok etmeli.
Kullanıcı tarafından iyi tolere edilmeli, yan etkileri olmamalı.
Kullanıcıya toksik etkisi olmamalı
Bugüne kadar pek çok yolu kullanarak insanoğlu bitle mücadele etmeye çalışmıştır. Kötü kokulu gaz ve kimi zehirli maddeler içeren ilaçlar bunlardan bazılarıdır. Daha çok çocuklarda rastlandığı için tedavinin çocuklar için güvenli, yüksek oranda etkili, sadece bitleri değil yumurtalarını da öldüren bir bit ilacı ile yapılması gerekir.

Oysa günümüzde artık bu alanda kullanılan madde ve ilaçlarda büyük gelişmeler kaydedilmiş, hatta koruyucu etkili permetrin etken maddesi içeren ilaçlar geliştirilmiştir. Saç biti tedavisinin bitleri olduğu kadar yumurtaları da öldürmesi ve tekrar bulaşmayı önlemesi gerekir. Piyasada birkaç bit öldürücü ilaç vardır ve değişik şekillerde bulunmaktadır; şampuan, saç kremi gibi. Fakat bunların hepsi bit tedavisinde istenen etkiyi göstermez!!!

Bitlenme tedavisinde kullanılan çeşitli maddeler şunlardır:

Gamma Benzen Hekzaklorid

Böceğin sinir sistemini felç ederek etki gösterir. Ülkemizde yasaklanmıştır.

Benzil Benzoat

Deri ve mukozayı tahriş ettiği için bit tedavisinde pek tercih edilmez.

Fenotrin (Sumitrin)

Işıkta stabilitesini koruyamaz. Uygulamadan sonra güneş ışığı altında etkinliğini yitirir. Bu nedenle kalıcı etkisi yoktur.


Piretroidler 1. Jenerasyon

Krizantem çiçeğinin böcek öldürücü etkisi Farslar zamanında fark edilmiştir. Eski Yugoslavya toprakları üzerinde olan Dalmaçyadaki bir halk hikayesine göre, yaşlı bir kadın beyaz papatyalara benzeyen bir çiçeği toplar. Çiçek solduğunda bir köşeye atar, daha sonra dönüp baktığında solmuş çiçeklerin çevresinde ölü böcekleri fark eder ve krizantem ailesinden olan bu çiçek çeşidinin böcekler üzerinde öldürücü etkisi bu şekilde fark edilir. 1800lü yıllardan başlayarak kuru çiçekler böcek öldürücü olarak ABDye ihraç edilir. 1900lü yıllarda piretroid olarak adlandırılan bu madde bit tedavisinde kullanılmıştır, ancak ışıkta bozulması sorun oluşturmuştur.

Permetrin 2. Jenerasyon 1973de ışığa dayanıklı piretroid olan permetrin İngilterede geliştirilmiştir. Permetrin aynı zamanda bit tedavisinde en az iki haftadan altı haftaya kadar koruyucu etkiye de sahiptir. Günümüzde permetrin koruyucu özelliği, kullanım kolaylığı, yan etkilerinin az olması ve güvenilir olması nedeniyle en çok tercih edilen ilaçlardandır.




Saç Biti Biyolojisi

Çok küçük sarı renkte 2-5 mm boyunda dış parazittir. memelilerin ve insanların vücudunda kanlarını günde 2-3 kez emerek yaşarlar. Erişkinler uzun süre gıdasız yaşayabilir. Baş, vücut ve kasık biti şeklinde çeşidi vardır. Saç ve çamaşırlara yumurtasını (sirkesini) kuvvetlice yapıştırır. Kasık biti kasık arasında deri içine girip yerleşir.Yaşanılan ortamdaki eşya ve kişinin şahsi eşyası ile de yayılırlar. Ev içi ve okul gibi toplu yaşama alanları da kolay bit yayılma yerleridir. Kış ve temizliğin yetersiz olduğu ortamlarda sıkça görülür.

Bitlerin ısırdığı yerlerde şiddetli kaşıntı olur.Deri koyu esmerleşir, leke ve papuller oluşur. Buralarda bakteriler yerleşirse fronkülosis impetigo gibi enjeksiyonlar oluşur. Tifüs ve hummalar gibi önemli hastalıkların da etkenidir.
İdeal Bir Bitlenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?
Tek uygulama ile kısa sürede etki göstermeli.
Güzel kokulu, saçları dolaştırmayan, taramayı zorlaştırmayan, etrafa bulaşmayan, boyalı ve permalı saçlarda problem yaratmayan özelliklere sahip olmalı.
Kalıcı etkisiyle bitlerin saça tekrar yerleşmesini engellemeli.
Sadece bitleri değil,sirkeleri de yok etmeli.
Kullanıcı tarafından iyi tolere edilmeli, yan etkileri olmamalı.
Kullanıcıya toksik etkisi olmamalı
Bugüne kadar pek çok yolu kullanarak insanoğlu bitle mücadele etmeye çalışmıştır. Kötü kokulu gaz ve kimi zehirli maddeler içeren ilaçlar bunlardan bazılarıdır. Daha çok çocuklarda rastlandığı için tedavinin çocuklar için güvenli, yüksek oranda etkili, sadece bitleri değil yumurtalarını da öldüren bir bit ilacı ile yapılması gerekir.


Saç Biti Kontrol Önlemleri

Bireyin ve yaşadığı ortamın hijyene önem verilmelidir. - Tüm çamaşırların yıkanması
- İnsanın temizlenmesi ve vücudunun ilaçlanması
- Hayvanların ilaçlanması ve temizlenmesi
- Evdeki eşyaların komple ilaçlanması gerekir.
- Bu işlemlerin hepsi aynı günde tamamlanmalıdır.
- Yayılma durumunda acilen profesyonel uygulama gerekir.
Oysa günümüzde artık bu alanda kullanılan madde ve ilaçlarda büyük gelişmeler kaydedilmiş, hatta koruyucu etkili permetrin etken maddesi içeren ilaçlar geliştirilmiştir. Saç biti tedavisinin bitleri olduğu kadar yumurtaları da öldürmesi ve tekrar bulaşmayı önlemesi gerekir. Piyasada birkaç bit öldürücü ilaç vardır ve değişik şekillerde bulunmaktadır; şampuan, saç kremi gibi. Fakat bunların hepsi bit tedavisinde istenen etkiyi göstermez!!!


Saç Biti Bitlenmesi

İnsanda bitlenme üç şekilde görülür.
- Baş bitlenmesi
- Vücut bitlenmesi
- Kasık bitlenmesi
Bunlar insana özgü parazitler olup, hayvanlarda yerleşmeleri çok zordur. Erişkin bir bit konak dışında iken, en uygun koşullarda altı gün kadar canlı kalabilir. Baş bitlenmesinde ense ve kulak arkası sık tutulan yerlerdir. Larvanın kurtçuk salgıları, bu alanın sulanmasına neden olur. Kaşıntının olmadığı başlangıç dönemlerinde etkenin görülmesi genellikle rastlantısaldır.Kaşıntının bitlerin tükürüğüne karşı alerjik bir reaksiyon
sonucu oluştuğu düşünülmektedir. Tanısı kolaydır, bitin kendisinin kendisinin ve yumurtasının görülmesiyle konur. yumurta kıla yapışık ve üzeri kitin le örtülüdür. Gri renklidir. Kepekten farkı kolay dökülmesidir.
Bitlenme tedavisinde sıcak su ile yıkanabilen tüm giysilerin (çarşaf, yastık kılıfı) yıkanması, yıkanamayan eşyaların ise hava almayacak biçimde bir torbaya koyulup, sıkıca kapatılıp iki hafta süre ile bekletilmesi gerekir.
Gövde bitlenmesi daha çok yetişkinlerde görülür. Bulaşma genellikle aynı yatağı paylaşmaktan ya da aynı çamaşır ve giysilerin kullanımından olur. Bitler elbiselerin kıvrım yerlerindeki dikiş yerlerinde bulunur. Yumurtalarını da buralara bırakırlar. Kan emerek beslenmek için vücuda geçerler. Deride ilk belirtiler pembe nokta biçiminde kaşıntılı döküntülerdir. Özellikle sırt ortası bölgede bunlar tipiktir. Kronik olgularda deri kuru, kalın kabuklu ve bronz renkli bir görünüm alır. Boyun, kürek kemikleri üzeri, bel kuşağı lezyonların sık görüldüğü yerlerdir.
Tedavisinde elbiseler kaynatılır. Vücutta genellikle bit olmadığı için belirtilere yönelik tedavi yeterlidir.
Kasık bitlenmesinde bulaşma genellikle cinsel ilişkiyle olur. Pubik bölgedeki kıllar başta olmak üzere vücudun kıl bulunan her bölgesinde yerleşebilir. Bitler kıl diplerine ağızlarıyla sıkıca tutunmuş olup, siyah bir nokta gibi görülürler.
Yumurtaları kıllara sıkıca yapışıktır. Kaşıntı azdır. Bitin olduğu yerlerde gri-mavi lekeler görülür. Bu lekelerin, bitin tükürüğündeki bir maddenin hemoglobin (Kanda O2 bağlayan madde ) üzerindeki etkisinden olduğu düşünülmektedir.
Tanı klinik belirtiler ve etkenin görülmesiyle konur. Tedavisinde o bölgedeki kıllar traş edilir.





Tedavi seçenekleri (Treatment options)
Kimyasal tedaviler (Chemical treatments)
Kafa biti için bir kimyasal tedavi seçmeden önce şunları göz önüne alın:
&[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] Tedavi ettiğiniz kafalarda gerçekten kafa biti olduğundan emin olun ve yoksa
tedavi etmeyin. Mevcut olan önleyici bir tedavi yoktur; bu durumda, kafasında bit
olmayan ve tedavi uygulayan aile üyelerinde bir etkisi olmaz ancak kimyasal
tedaviye karşı direnç geliştirteceklerinden bit sorununa katkıda bulunurlar.
&[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] Oniki aylıktan küçük bebekler, gebe veya emziren kadınlar ya da kafa derisi tahriş
olmuş veya iltihaplı kişiler tedavi görmemelidir. Tavsiye için bir sağlık
profesyoneline danışın.
&[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] Ürün gözlerinize girmesin.
&[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] Birçok ürünün çok ağır bir kokusu vardır. Herhangi bir süre için saçta bırakılan ağır
kokulu bir madde çocuğunuzun sinirlerini bozabilir.
&[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] Ticari bir kafa biti ilacı denerken kesinlikle önce etiketi okuyun ve belirtildiği
şekilde uygulayın. Çaresiz durumlarda, bitleri öldürmek çabasıyla ürünü,
önerildiğinden daha fazla kullanmak çekici gelebilir. Ancak, dozu artırmanın
tedavinin ne kadar iyi sonuç verdiği üzerinde herhangi bir etkisi yoktur.
&[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] Çocuğunuzun başında haşarat ilaçları, eter veya gazyağı kullanmayın.
&[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] Isı ürünü etkisizleştirebileceğinden tedaviden sonra saçınızı kurutma makinesi ile
kurutmayın.
&[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] Tedaviden sonra saçınızı 1-2 gün yıkamayın.
&[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] Ürünü saçın her teline, baştan sona uygulayın, 20 dakika bırakın ve iyi kaliteli bir
bit tarağı ile tarayarak ürünü bir kağıt havluya silip çıkarın.
&[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] Ölü bitler bulunmuşsa, ürün işe yaramış demektir. Ancak, hiç bir ürünün
yumurtaları öldürdüğü görülmediğinden, ilk tedaviden sonra yumurtadan çıkmış
olan bitleri öldürmek için, yedi gün sonra kimyasal tedavinin yeniden uygulanması
gerektiğini anımsamak önemlidir.
&[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] Canlı bitler bulursanız, tedavi herhalde işe yaramamış olmalıdır. Ya içeriğinin farklı
etkisi olan başka bir ürün kullanın (etiketi okuyun) veya tarak ve saç kremi
yöntemini kullanın.
Tarak ve saç kremi yöntemi (Comb and conditioner method)
Kafa bitleri, karınlarının altında bulunan küçük açıklıktan nefes alırlar. Saçın ve böylece
bitlerin kalın ve yapışkan bir madde ile kaplanmasıyla bu açıklıklar kapanarak bitin nefes
almasını yaklaşık 20 dakika durdurur. Bu yöntemin kullanılmasıyla bitler ne yazık ki
ölmezse de yavaşlarlar, böylece onları yakalayabilirsiniz.
Nitbusting, kafa bitlerinin denetlenmesi için tarak ve saç kreminin (veya başka bir
yapışkan ürünün) kullanıldığı bir yöntemdir. Bu yöntemin kullanılması bitleri veya
yumurtalarını öldürmez ama iyi kaliteli bir takım taraklar onları temizleyecektir.
Evde çocuğunuzla Nitbusting yapıyorsanız, şunları yerine getirin:
1. Çocuğunuzu bacaklarınızın arasına yerleştireceğiniz alçak bir tabureye oturtmayı
ve siz işi yaparken bir saat süreyle bir video seyrettirmeyi deneyin.
2. Akan saç kremini tutmak için çocuğun omuzlarına bir havlu veya mutfak kağıdı
örtün.
3. Saçtaki tüm maddeleri çıkartın ve örgülerle bağları çözün.
4. Kafa derisine bolca saç kremi dökün ve tüm saç tellerini baştan başa bununla
masaj yapın. Çok miktarda saç kremi kullanacaksınız. Bitlere ulaşmasını sağlamak
için her saç telinin kaplanması gerekmektedir.
5. Bitler kafa derisine yakın yaşar, o nedenle kafa derisine yakın saç tellerini
kapladığınızdan emin olun. Saç kremini saçın tüm uzunluğuna sürmeniz gerekmez.
Taramak onu yeterince yayacaktır. Uygulamanın amacı, onları tarakla yakalayana
kadar kafa bitlerinin hareketlerini kısıtlamanızdır.
6. Saç kremini uyguladıktan sonra, büyük bir tarak kullanarak saçtan enseden
başlayıp tepeye doğru küçük bölümler ayırarak çalışın. Yumurtalar sıklıkla
kulakların arkasında ve başın arkasına doğru olan yerlerde bulunur. Bu yöntemi
kullanarak kafa bitlerini büyük bir olasılıkla başın tepesinde ve ön tarafında
bulacaksınız.
7. Saç çözülüp düzeltilebilecek hale geldiğinde her bölümü birkaç kez taramak için
ince bir bit tarağı kullanın.
8. Her taramadan sonra saç kremini kağıt havluya silin. Çocukta kafa biti varsa,
bunları havluda göreceksiniz.
9. Kağıt havluda daha başka bit, kurtçuk (yeni yumurtlanmış bit) veya yumurta
kalmayana kadar her bölümü taramayı sürdürün. Sık sık, yok etmenin uzun
zaman aldığı birçok eski yumurta zarı göreceksiniz.
10.Her saç bölümünü taramayı ve yeniden taramayı bitirdiğinizde, ya yeniden örün
veya arkaya bağlayın. Çok kısa ise, çocuğa ilginç bir saç biçimi önerin! Oğlanlar
saçlarının dik kalmasınından hoşlanırlar.
Tarak ve saç kremi yöntemi hakkında bilmeniz gereken diğer şeyler
Other things you should know about the comb and conditioner method
Saçın uzunluğuna ve türüne bağlı olarak, saçın düğümlenmemesi için, saç kremini
sürmeden önce uzun ve kalın saçları düzgün bir şekilde bölümlere ayırmak daha
kolaydır.
Kafa bitleri çoklukta başın tepesinde toplandıklarından saçın bu son bölümlerine ulaşana
değin yetişkin bitleri bulamayabilirsiniz. Ancak, iyice bitlenmiş olan kafaların her
tarafından bir vardır.
İyi bir kafa biti tarağı kurtçukları da ortadan kaldırmalıdır. Bunları çıplak gözle görmek
güç olabilir, ama kağıt havluya küçük haşarat gibi çıkarlar.

Bitlenme tedavisinde kullanılan çeşitli maddeler şunlardır:
Gamma Benzen Hekzaklorid

Böceğin sinir sistemini felç ederek etki gösterir. Ülkemizde yasaklanmıştır.
Benzil Benzoat

Deri ve mukozayı tahriş ettiği için bit tedavisinde pek tercih edilmez.
Fenotrin (Sumitrin)

Işıkta stabilitesini koruyamaz. Uygulamadan sonra güneş ışığı altında etkinliğini yitirir. Bu nedenle kalıcı etkisi yoktur.