GÜNGÖR URAS
MİLLİYET
02-09-2012

Kişi başı balık tüketimi Türkiye’de yılda 8 kg. Dünya ortalaması 16 kg. Avrupa ortalaması 22 kg. Neden? Denizlerimizde balık kalmadı da ondan. İthal balık ve çiftlik balığı olmasa kişi başı balık tüketimi daha da aşağılara inecek.
Dün, av yasağı sona erdi. Balıkçılar denize açıldı.
Deniz balığı üretimi 2006 yılında 409 bin ton, 2007 yılında 518 bin ton, 2008 yılında 395 bin ton, 2009 yılında 380 bin ton, 2010 yılında 399 bin ton, 2011 yılında 432 bin ton oldu.
Hamsi ve çaça dışında denizlerden çıkan balık 2005 yılında 190 bin ton iken 2011 yılında 116 bin tona geriledi.
Belli balık çeşitleri giderek yok oluyor. Örneğin 2005 yılında 70 bin ton palamut ve torik avlanıyordu, 2011 yılında denizden çıkan palamut ve torik miktarı 10 bin tona düştü. Denizden 18 bin ton lüfer avlanıyordu, 2011 yılında 3 bin ton lüfer avlanabildi. Denizden çıkan uskumru miktarı 2005 yılında 781 ton iken 2011 yılında 147 ton oldu.

Denizleri biz kuruttuk
Denizler kurumadı, biz denizin dibini taraya taraya balıkları kuruttuk. Şimdilerde bizim balıkçılarımız, açık deniz balıkçılığında kullanılan dev tekneler, görüntülü aletler, çarşaf gibi ve de delikleri küçücük ağlarla büyük küçük deniz ürünlerini topluyorlar.
Bana anlatıldığına göre, yasak olmasına rağmen, Üsküdar’dan, Kabataş’a Boğaz’ı bir kıyıdan öbür kıyıya kadar kapatacak büyüklükte balık ağları varmış. Tam donanımlı teknelerin fiyatı 10 milyon TL’yi buluyormuş. Ve de biz açık deniz avcılığı yapacak bu teknelerle ve donanım ile kıyı ve Boğaz balıkçılığı yaparak, denizleri kurutuyormuşuz.
Denizler kuruyunca balık talebi ithal deniz ve çiftlik balıkları ve de yerli çiftlik balıklarıyla karşılanır oldu.

Avlanan balık miktarı azaldı
Denizlerdeki çiftliklerde 2005 yılında 69 bin ton balık üretiliyordu, 2011 yılında 88 bin ton balık üretildi.
2011 yılında denizlerde avlanan levrek miktarı 316 ton iken, çiftliklerde üretilen levrek miktarı 47 bin ton. Denizlerden avlanan çipura 700 ton iken, çiftlik çipurası üretimi 32 bin ton. Halkımıza sorarsanız, onlar sadece deniz levreği ve çipurası yediklerini söylüyor.
TÜİK rakamlarına göre 2010 yılında 80 bin ton deniz ürünü ithal etmişiz. (Rakama dikkat ediniz. İç üretime yakın büyüklükte ithalat yapılıyor. 2010 yılında hamsi ve çaça dışı deniz balığı üretimi 113 bin ton, çiftlik balığı üretimi 88 bin ton idi.)
Lagos balığı Senegal’den, mercan ve barbun balıkları Gine ve Mısır’dan ithal ediliyor. Dil balığı Senegal’den getiriliyor. Uskumru, mezgit, cod balığı Norveç’ten ithal ediliyor. Somon’un tamamı Norveç balığı. Norveç’ten donmuş olarak uskumru, mezgit ithalatı da var. Karidesler Endonezya, Tayland, Vietnam ve Çin’den getirtiliyor. Istakoz, Amerikan ıstakozu. Kalkanı Bulgaristan ve Romanya’dan getirenler var. Trança, granyöz, sinarit balıkları değişik ülkelerden getirtiliyor. Piyasada bu mevsimde satılan kalkan Norveç ve İspanya’daki çiftliklerden getirtiliyor.