Kişilerden Marka Oluşturmak
Kişiden marka olur mu? Her ne kadar bazı profesyoneller olamayacağını savunsa da AC Nielsen’in 2005 Markalar araştırmasının “marka olmuş sanatçıları” kategorisinde yüzde 18.5 oran ile Hülya Avşar birinci seçildi. Öyle ki marka olabilmek için kişiler danışmanlık almaya marka olmanın belli başlı kurallarını yerine getirmeye çalışıyor. Nasıl bir ürünü pazara sokarken pazarlamanın belli işlemlerini yerine getiriyorsunuz kişiler de piyasaya çıkarken aynı aşamalardan geçiyor. Üniversitelerde kişisel marka üzerine seminerler veren 30 yıldır iletişim sektörünün içinde olan ve son 10 yılda kişisel marka üzerine çalışan Yasemin Sungur ile kişisel marka üzerinde konuştuk.
Üzerinde çalıştığınız konu kişisel marka oluşturmak. Kişiden gerçekten marka olur mu?
Kişisel marka kavramı bizim uydurduğumuz bir kavram değil. Bütün dünyada konuşulan bir konu. Kendi kişilikleri ve kimlikleri yaptıkları iş ve onların hedef kitleleri tercih edilme oranları onları marka olmaya doğru götürüyor. Kişisel marka olmak demek bence parlayan bir yıldız olmak demek. Ama tüm dünyadan görülen bir yıldız olmak gerekmiyor bunun için. Sadece kendi çevrende ya da kendi sektöründe de marka olabilirsin. Kişisel markadan bahsettiğimiz yaptıkları iş ve kişilikleri ile öne çıkmış tercih edilen insanlar.
Ac Nielsen’in bu sene gerçekleştirdiği kişisel marka sıralamasında Hülya Avşar birinci seçildi. Bir profesyonel olarak sizin yorumunuz ne?
Marka ile ünlü karıştırıyorlar. Ünlü olmakla marka olmayı eşdeğer tutuyorlar. Her ünlü insan her gündemi meşgul eden insan marka değil. Marka olmak demek yaptığı işle fark edilmek demek değerini yükselten insan demek örnek alınan insan demek ve tercih edilen insan demek. Tüm bunlara baktığımızda eğer X kişisi yaptığı işle öne çıktıysa fark edilmeye başladıysa fark edilmeye başladıktan sonra kazandığı parayı ününü ve sektöründeki ya da kendi hedef kitlesi içindeki prestijini artırdıysa gençler tarafından ve rakipleri tarafından arkasından gelenler tarafından örnek alınıyorsa izleniyorsa o insan kişisel marka bence.
Peki iş dünyasından kişisel marka örneği paylaşabilir misiniz? Ortak özellikleri nelerdir?
Mehmet Öz Microsoft’un Genel Müdürü Çağlayan Arkan HP’nin Genel Müdürü Şahin Tulga marka. Cem Kozlu bence marka. Bu insanlar nasıl marka oldular? Nasıl örnek alınıyorlar? Gittikleri yerde nasıl sinerji yaratıyorlar? Değerlerini nasıl artırdılar? Tercih edilme oranlarını nasıl artırdılar? Bu insanlar tüm bu saydıklarımı yapabilmek için önce kendilerini fark ettiler. Kendilerinin neler yapabileceklerini fark ettiler ve sonra o yolda ilerlediler.
Başarı dışında başka kıstaslar var mı? İletişim yönü nasıl olmalı?
Herkesin iletişim stratejisi farklı bence. Her kişinin konumlandırmasını yapmak mesajını vermek benzersiz yanını keşfetmek ve sektörüne uygun olarak sektöründe kiminle ve nerede olmak istiyorsa nerede parlak bir yıldız olmak istiyorsa onları belirlemek gerekir. Pazarlama dünyasında marka olmak istiyorsan şirketlerde pazarlama bölümünde çalışıyorsun ve kendini çok iyi bir konumda farklı yerlerde görmek istiyorsan sadece kendi sektöründe çalışıp enerjini boşa harcamamalısın. Hedef kitleyi daraltmak gerekecek.
Sizce hedef kitlesine mesajı en iyi veren kim?
Bence Betül Mardin çok güzel bir örnek. Betül Mardin herhalde 40 yıldır aynı kiloda normalde bastona ihtiyacı yok ama onu kullanmak kendisine çok iyi geliyor ve insanların dikkatini çekiyor. Sosyal hayatıyla hayat felsefesiyle giyim şekli ile meslekteki başarılı duruşu ile uluslararası sektörde var olmasıyla ve Türkiye’de sektörün ilklerinden biri olmasıyla örnek.
Siz bir kişiyi nasıl marka yapıyorsunuz?
Dört önemli nokta var. Keşif yapıyoruz hedeflerimizi buluyoruz eylem planımızı yapıp odaklanıyoruz. Birincisi keşif görüşmesi yapıyoruz birlikte çalışmaya karar vermeden önce. Bu görüşme iki saat ile sekiz saat arasında sürebiliyor. Önce tüm bilgileri ondan alıyoruz. Ben ona x-ray taraması diyorum. Aynı röntgen makinesine sokmuş gibi. İlk görüşmede kişinin hayatıyla geleceğiyle ilgili her şeyi masaya yatırıyorum. Şu anda nerede? Ne iş yapıyor? Nasıl yapmak istiyor? Nereye gitmek istiyor? Nereye giderken neye ulaşmak istiyor? Kime ulaşmak istiyor? Hedef kitlesini kim olarak görüyor? Bu bilgileri öğreniyorum. O çalışmadan hedeflerimizi çıkartıyoruz. Sonra oradan eylem planımızı çıkartıyoruz. Aynı bir ürünün pazara sürülüşü gibi. Neler yapmak istiyor bunları ne kadar zaman sonra gerçekleştirmek istiyor ve bunları nerede yapmak istiyor? Bakıyorum beden dilinde eksiklik var. Toplantı sunumunda iyi değil konuşmada iyi değil kıyafette iyi değil bilgi düzeyinde eksikler var. Sektörel bir dernekte vakıfta yönetici olmak istiyor veya var olmak istiyor ama kültürel düzeyi yeterli değil gibi her şeyi tespit ediyoruz. Bu x-ray’in amacı o zaten. Neyim ne olmak istiyorum?
Hepsiyle siz mi ilgileniyorsunuz yoksa bir kişiyi marka yapabilmek için başka profesyonellerden de yararlanıyor musunuz?
Birçok kişi ile onları çalıştırıyorum. Seçiyorum insanları. Mesela hızlı okuma dersi almasını istiyorum çalıştığım kişinin. Neden? Çünkü çok fazla kitap okumasını istiyorum. İletişim konusunda ve marka konusunda uzman olan kişi ben olduğum için iletişim seminerlerini ben kendim veriyorum. Beden dilini de biliyorum toplantıda sunumu da biliyorum. Ama güzel konuşma kıyafet ve imaj yönetimi için uzmandan birkaç saat profesyonellerden ders almasını sağlıyorum.
Nereye gitmesi gerektiğini de söylüyor musunuz?
Çalıştığım insanlar her sabah ilk maillerini benden alırlar. Mutlaka benim onlara her gün söyleyeceğim bir şey vardır. Örneğin; yeni bir film geldi şu sinemada oynuyor gitseniz harika olur. Yeni bir kitap çıktı bu hafta okursanız gelecek hafta bunu paylaşırız...