Islahat Fermanı, 18 Şubat1856'da yayınlanan ferman. Temel olarak Tanzîmât Fermanı hükümlerini tekrarlayan, onları açıklayan ve genişleten bir fermandır.
Islahat fermanı yabancı devletlerin hazırladığı ve Bâb-ı âlî'nin kabul etmek zorunda kaldığı bir ıslahat programıdır. İngiltere, Fransa ve Avusturya Kırım Savaşı sonlarına doğru Hristiyanlarla Müslümanlar arasındaki farklılıkların her alanda ortadan kaldırılmasını öngören bir fermanı sultanın yayınlamasını, barış için ön şart koşmuşlardı.
Paris Antlaşması görüşmeleri sürerken, müttefiklerin bu istekleri 1. NEDİM tarafından yerine getirildi ve Islahat Fermanı ilân edildi.
Fermanın içeriği:
  • Hristiyanlara Bedel-i Nakdi (Bedelli askerlik) hakkı tanındı
  • Vergiler herkesin gelirine göre toplanacaktı.
  • Mahkemeler herkese açık olacak, herkes kendi inancına göre yemin edecekti.
  • Gayri müslimler devlet memuru olabilecekti
  • Gayri müslimlere kendi okul, kilise ve hastanelerini açma hakkı verilecekti.
  • Herkes din ve inancında özgür olacak
  • Hristiyanlar da il genel meclislerine seçilebilecek.
  • Azınlıklara küçük düşürücü söz söylenmeyecekti.
Sonuçları:
  • Islahat Fermanı ile azınlıklara haklarini vererek onları müslüman halk ile kaynaştırmak isteyen Osmanlı Devleti yönetimi amacına ulaşamamıştır.