MUHASEBE DENETİMİ FİNAL ÜNİTE 12 ORAN ANALİZİ

Tanımı: Bir işletmenin tek bir yıla ait finansal tablolarında yer alan kalemler arasında matematiksel ilişkiler kurarak (kalemler ilişkilerin nedenlerini açıklayamaz) bulunan oranlarla yapılan incelemedir. Statik Analizdir. Tabloların daha kolay anlaşılmasını sağlar, işletmenin finansal başarısızlığını önceden gösterebilir. En önemli üstünlüğü tek bir konu bile olsa uygulanabilir.
Amaçları:
· Borç ödeme gücün değerlendirmek
· Karlılığını değerlendirmek
· Yönetimin yeterliliğini değerlendirmek
· Yöneticilerin alacakları kararlara yön vermek
· Varlıkların verimliliğini değerlendirmek
· Cari finans durumunu değerlendirmek.
· Yabancı kaynak kullanım durumunu değerlendirmek.
· Çalışma durumunu değerlendirmek


Mali Analizde Kullan. Oran Türleri:

· A)Likidite Oranlar
· B)Finansal (Mali) Yapı Oranları
· C)Faaliyet Oranları
· D)Karlılık Oranları


A)LİKİDİTE ORANLAR:
İşletmenin kısa vadeli borç ödeme gücünü ölçmek, likidite riskini değerlendirmek, net çalışma sermayesinin yeterliliğini ölçmek için kullanılan oranlardır.
1)Cari Oran: Cari Oran = Dönen Varlıklar K.Vadeli Yabancı Kaynaklar
Cari oranın 1’den küçük olması, dönen varlıkların kısa vadeli borçları karşılamaya yetmediği, net çalışma sermayesinin noksan olduğunu gösterir. 1,5 seviyesi de yeterli görülmektedir.
2)Likidite (Asit-Test) Oranı: Stokların dönen varlıklara dahil edilmemesi durumunda kısa vadeli borçların ödenebilirliğini gösterir.
Likidite (Asit-Test) Oranı = (Hazır Değerler + Menkul Kıymetler + Alacaklar) (1)Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
3)Nakit (Disponobilite) Oranı: Nakit ve benzeri varlıklardan oluşan hazır değerler ile geçici yatırım amacıyla kullanılan her an pazarlanabilen menkul kıymetlerle kısa vadeli borçların ne ölçüde karşılandığını gösterir.
Nakit Oran = (Hazır Değerler + Menkul Kıymetler) /Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
B)FİNANSAL (MALİ) YAPI ANALİZİNDE KULLANILAN ORANLAR (Kaldıraç Oranları):
İşletmenin kaynak yapısını ve uzun vadeli borç ödeme gücünü, finansmanda yabancı kaynaklardan yararlanma derecesini gösteren oranlardır.
1-Yabancı Kaynakların Aktif Toplamına Oranı (Kaldıraç Oranı):Varlıkların yüzde kaçının Y.Kaynaklarla finanse edildiğin gösterir. Yabancı ülkelerde yüzde 50’nin üzerinde olması istenmez ise de bizim ülkemizde bu oran daha da yüksektir.
Kaldıraç Oranı = (Toplam Yabancı Kaynaklar / Aktif Toplamı) x 100 Kaldıraç Oranı = Toplam Yabancı Kaynaklar / Pasif Toplamı
2-Özkaynakların Aktif Toplamına Oranı
3-Kısa Vadeli Yabancı Kaynakların Toplam Kaynaklara Oranı
4-Faizleri Karşılama Oranı: İşletmelerin ödemek zorunda olduğu faiz giderlerini kaç kez karşıladığını gösterir. Bu oranın yüksek çıkması işletmenin alacaklarının faiz garantisinin ve finansal gücünün o ölçüde iyi olduğunu gösterir.
Faizleri Karşılama Oranı = Faiz ve Vergiden Önceki Kar / Faiz Giderleri
5-Borçları Karşılama Oranı (Borç Servis Oranı)
Borç Servis Oranı = (Dönem Karı + Amortisman Giderleri) / (Faiz Giderleri + Anapara Ödemeleri)
6-Maddi Duran Varlıkların Özkaynaklara Oranı: Oranın 100 olması=Maddi duran varlıkların yalnızca özkaynaklarla finanse edildiğini, özkaynakların yeterli olduğunu, Oranın 100’ün altında olması=Özkaynakların maddi duran varlıkların finansmanına yettiği gibi diğer varlıkların finansmanında kullanıldığıdır.
Maddi Duran Varlıklar (Net) Özkaynaklar x 100
C-FAALİYET (Verimlilik) ORANLARI: Firmanın faaliyet derecesi yani satışları ile varlıkları arasındaki ilişkiyi gösterir. Firmaların kapital (sermaye) gereksiniminin tahmininde kullanılır.
1-Stok Devir Hızı:Stokların ne kadar sürede üretim faaliyetlerinde tükendiğini veya satış hâsılatı unsuru haline dönüştüğünü göst. Oranlar.
a)Ticaret İşletmelerinde Stok Devir Hızı: Stok Devir Hızı = Satışların Maliyeti / Ortalama Ticari Mal Stoku veya
Stok Devir Hızı = Net Satışlar / Ortalama Ticari Mal Stoku Stokların Stokta Kalma Süresi = 365 / Stok Devir Hızı
b)Üretim İşletmelerinde Stok Devir Hızı: İlk Madde Malzeme Devir Hızı = İlk Malzeme Gideri / Ortalama İlk Malzeme Stokları
Yarı Mamul Stok Devir Hızı = Üretilen Mamul Maliyeti / Ortalama Yarı Mamul Stokları
Mamul Stok Devir Hızı = SMM / Ortalama Mamul Stokları
2-Ticari Alacakların Devir Hızı ve Ortalama Tahsilât Dönemi: Alacak Devir Hızı; ticari alacakların bir dönemde kaç kez tahsil edildiğini gösterir. Alacak Devir Hızı = Kredili Satışl. / Ortalama Ticari Alacaklar veya ADH=Net Satışl. / Ortalama Ticari Alacaklar
Ortalama Tahsil Süresi; alacakların satıştan kaç gün sonra tahsil edileceğini, kaç günde bir tahsil edildiğini gösterir. Yüksek olması işletmenin lehinedir. Ortalama Tahsil Süresi = Ticari Alacaklar / Günlük Kredili Satışlar veya OTS= 360 / Alacak Devir Hızı
3-Net Çalışma Sermayesi Devir Hızı: Yüksek olması; Stok ve alacak devir hızının yüksek olduğunu; Stok ve alacaklara nispeten8 az çalışma sermayesi bağlandığını gösterir.
Net Çalışma Sermayesi Devir Hızı = Net Satışlar / Ortalama Net Çalışma Sermayesi
4-Toplam Aktif Devir Hızı: Toplam Aktif Devir Hızı = Net Satışlar / Toplam Aktif
5-Maddi Duran Varlık Devir Hızı
6-Dönen Varlık Devir Hızı
7-Özsermaye Devir Hızı
8-Ticari Borçların Devir Hızı ve Ortalama Tahsil Süresi:İşletmelerin kredili mal satışlarından doğan borçlarını ödeme hızını gösterir.
Alışlar=SMM+DSMM-DBMM Ticari Borçların Ödeme Süresi = (365 x Ortalama Ticari Borç) / Kredili Alışlar (SMM)

D-KARLILIK ORANLARI:
1-Satışların Karlılığa Oranı:
a)Brüt Kar Marjı: İşletmenin faaliyetleri bakımından bir zarar oluşturmadan satış fiyatlarının ne kadar düşülebileceğini veya işletmenin yüksek maliyetli faaliyetlere sahip olup olmadığını ve fiyat baskısının olup olmadığını göst.
Brüt Kar Marjı = Brüt Satış Karı / Net Satışlar veya Brüt Kar Marjı = 1 – SMM / Net Satışlar
b)Net Faaliyet Karı Marjı (İş Hacmi Rantabilitesi) = Esas Faaliyet Karı / Net Satışlar
c)Net Kar Marjı Oranı = Dönem Net Karı / Net Satışlar (hem işletme hem de finansman politikasının sonuçlarını gösterir)
Kar Marjı: İşletmenin belirli bir satış düzeyinde elde etme yeteneğini gösterir.