UNITE-2
KLASİK YÖNETİM




• Yönetimin bir bilim olarak ortaya çıkışı 19.yy başlarıdır
• Yönetim teorisini belirleyen güçler;sosyal,ekonomik,teknolojik,politik,global güçler
• Yönetim teorisinin gelişiminde en itici güç endüstri devrimi(18.yy)
• Yönetimin bilimsellik kazanmasında etkili olan nedenlerin başında buharlı makineleri bulan JAMES WATT ve MATTHEW ROBINSON BOULTON’un çalışmaları gelir
• Watt ve Boulton’un geliştirdiği teknikler;iş akışı,üretim planlaması,üretim işlem standartları,iş bölümü,iş etüdü,yönetici ve diğer personelin eğitilmesi,ürün standartlaştırması,istatistiki kayıtlar
• Klasik yönetimin ortaya çıkışı teknik gelişmelerin olması ve gelişmelerin endüstriye uygulanması
• Klasik yönetim yaklaşımları;verimlilik ve işletme içi olaylarda yoğunlaşan BİLİMSEL YÖNETİM,üst yönetim üzerinde duran YÖNETİM SÜRECİ YAKLAŞIMI ve bürokratik yapı üzerinde duran BÜROKRASİ YAKLAŞIMI
• Taylor’un bilimsel görüşleri;verimsiz çalışma ortamı,işletmelerin olaya kar açısından bakmaları,standartlaşmanın olmaması,yetenek ve kapasitelere dikkat edilmemesi,işlerin birbirine karıştırılması
• Taylor’un önerileri;standartlaştırma,hareket ve zaman etüdü,sistematik seçim ve eğitim,parça başı ücret,fonksiyonel ustabaşılık
• Fayol’un işletme faaliyetleri;teknik,ticari,finansal,emniyet,muhase be,yönetim faaliyetleri
• Fayol’un yönetim ilkeleri;iş bölümü,yetki ve sorumluluk,disiplin,kumanda birliği,yönetim birliği,genel çıkarların kişisel çıkarlara üstünlüğü,çalışanların ödüllendirilmesi,merkeziyet ilkesi,hiyerarşi ilkesi,düzen ilkesi,hakkaniyet ilkesi,personelin devamlılığı ilkesi,girişim ilkesi,birlik ruhu ilkesi
• Weber’in bürokrasi yaklaşımı;yetkinin hiyerarşisi,ileri uzmanlaşma,biçimsel kural ve kaideler,bütün elemanların teknik bilgi,eğitim ve tecrübelerine göre çalıştırılması ve görevde gayri şahsilik


UNITE 3
DAVRANIŞSAL YÖNETİM YAKLAŞIMI
Davranışsal Yönetim işletmelerin insan davranışlarına karşı daha duyarlı olması için ortaya çıkan bir düşünce akımıdır. Klasik yönetimin temelinde bilimsel yönetim yatarken;davranışsal yönetimin temelini insan ilişkileri yaklaşımı oluşturur.Bu yaklaşımla klasik yönetim anlayışında gündeme gelmeyen bazı konular gündeme gelmeye başlamıştır.Bunlar;güdüleme,liderlik,grup anlayışı,iletişim,biçimsel ve biçimsel olmayan ilişkiler,birey ve örgütün sosyal yapısıdır.
Davranışsal yönetimin temel kavramları:bireysel farklılıklar(insanlar taylor’un düşündüğü gibi standart üretim faktörleri değildirler;bu insan psikolojisinden kaynaklanır.),bir bütün olarak insan(insan sadece biyolojik bir varlık değil; farklı durumlarda farklı davranışlar sergileyen,biyolojik ve sosyal yönü ağır basan bir varlıktır)davranışlar bir nedene dayanır(davranışların temelinde bazı nedenler vardır.)İnsan ve örgütün karşılıklı bağımlılıkları vardır(Örgüt üretim faktörü olarak insana ihtiyaç duyarken,insan da gelir elde etme,bir işe sahip olma arzusunu gerçekleştirmek için işletmelere ihtiyaç duyar.)İnsan diğer üretim faktörlerinden farklıdır(Tek artı değer yaratan insandır)Örgüt sosyal bir sistemdir.
Davranışsal yaklaşımın yararlandığı bilim dallarısikoloji,sosyoloji,antropoloji,sanayi psikolojisi,sosyal psikoloji,örgüt psikolojisi
Davranışsal yaklaşımın psikolojiden aldığı varsayımlar:
1. İnsanlar çeşitli şekillerde güdülenir ve harekete geçirilir.Taylor tek güdüleme faktörü olarak parayı görmüştür.
2. İnsanlar çoğu zaman akılcı davranmazlar;rasyonel kararlar vermezler.
3. İnsanlar özel hayatlarında olduğu gibi iş hayatlarında da birbirlerine bağımlıdır.
4. Yöneticiler insan ilişkileri konusunda eğitilebilirler.

Sosyal sistemeşeri(insan unsuru ve ilişkiler) ve teknik (fiziksel teçhizat)örgüt;biçimsel (işletmenin kurallarla belirlediği karşılıklı etkileşim kalıpları)ve biçimsel olmayan örgüt(biçimsel örgütün temsil etmediği veya yetersiz kaldığı,bireyler arası gerçek ilişkileri temsil eden sembollerdir.)
Davranışsal Yaklaşımın Doğuşundaki Araştırmalar:
1. Hawtorn (Işıklandırma) Deneyiavranışsal yalaşımın ilk adımı sayılabilir.Işık şiddetindeki artış ve azalışların verimlilik üzerindeki etkileri incelenmiştir.(Elton Mayo;western electric)Üç deney yapılmış;birincisinde ışık artırınca verimlilik artar hipotezi kanıtlanamamış,üretim ışıklandırmadan bağımsız hareket etmiştir,ikinci deneyde iki grup oluşturulmuş biri kontrol (ışık değiştirilmemiş grup) grubu diğeri deney grubu(ışık artırılmış),üçüncüsünde ise kontrol grubunda ışık sabitken,deney grubunda ışık 10 mumdan 3 muma indirilmiş.Sonuç olarak bir yere varılamamış;bu deneyler beşeri durumun beşeri olmayan araçlarla açıklanması olarak yorumlanmıştır.
Hawtorn deney bulguları:bireysel(klasiklerin ortaya koyduğu akılcı insan profili yoktur,grup içinde çalışanlar ihtiyaçlarını grup aracılığı ile giderirler ve çalışanların her zaman mantıki tepkiler vermesi mümkün olmayabilir)ve örgütsel(örgütler aralarında bağımlılık bulunan sosyal sitemlerdir,örgütlerin mal ve hizmet üretip,örgütte çalışanlara tatmin sağlama fonksiyonu vardır,sosyal sistem olduğu kadar duygusal bir sistemdir de) bulgular



UNITE-5
DURUMSALLIK YAKLAŞIMI



• Çeşitli durumlarla ilişkili olarak gerekli olduğunda,diğer yönetim yaklaşımlarının(geleneksel,davranışsal ve sistem yaklaşımı)bağımsız ya da kombinasyon halinde kullanılması DURUMSALLIK YAKLAŞIMI
• Durumsallık yaklaşımı,YÖNETİMDE HER ZAMAN GEÇERLİ OLABİLECEK EN İYİ YOL olmadığını,en iyinin içinde bulunan duruma bağlı olarak değiştiğini ileri sürmektedir.
• Durumsallık teorisine göre yöneticiler,çevrelerini etkin bir şekilde yönetebilmek için organizasyon yapılarını,içinde faaliyet gösterdikleri çevreye uyum sağlayabilecek şekilde tasarlamalı ve çevredeki değişikliklere göre organizasyon yapısında değişiklikler yapmalıdır
• Durumsallık yaklaşımı;organizasyon büyüklüğü,teknoloji ve çevre üzerinde durmuştur
• İşletme büyüklüğü işletme yapısını belirleyen en önemli faktördür
• Teknoloji ile ilgili durumsallık modelleri;WOODWARD ARAŞTIRMASI (BİRİM,KİTLE VE SÜREÇ ÜRETİM;organizasyon yapısını,kullandıkları teknolojiye uygun olarak tasarlayan işletmelerin büyük olasılıkla başarılı olacağını savunur)ve PERROW ARAŞTIRMASI(RUTİN VE DEĞİŞKEN İŞLER ile teknolojinin analizi üzerinde durur)
• Çevre ile ilgili durumsallık modelleri; BURNS VE STALKER ile LAWRENCE ve LORCSH’un yaptığı çalışmalardır
• Burns ve Stalker’in yaptığı araştırmada,iki temel örgüt yapısı ve yönetsel uygulaması tanımlanmıştır;MEKANİK SİSTEM ve ORGANİK SİSTEM
• Lawrence ve Lorcsh,işletmelerin örgüt yapılarını2 konu doğrultusunda incelemiştir;FARKLILAŞMA ve BÜTÜNLEŞME
• Durumsallık yaklaşımı ile ilgili olarak eleştiriler,güçlükler ve sınırlamalar şu konuları içermektedir;nedensellik ilişkisi,örgütsel performans,planlı değişim,güç faktörleri,örgütsel değişimin zamanlaması ve çoklu belirsizlik


UNITE 6
PLANLAMA
“Eğer nereye gitmek istediğinizi bilmiyorsanız her yol sizin için makbuldür”


 Bugünden gelecekte nereye ulaşılmak istendiğinin ve nelerin gerçekleştirilmek istendiğinin kararlaştırılması PLANLAMA
 Plan,bir kararlar toplamıdır
 Planlama belli bir konuda NE YAPILACAK,NE ZAMAN YAPILACAK,NASIL YAPILACAK,NEREDE YAPILACAK,KİM TARAFINDAN YAPILACAK,NEDEN YAPILACAK,HANGİ MALİYETLE YAPILACAK ve HANGİ SÜREDE YAPILACAK sorularına yanıt arama çabasıdır
 Planlamanın üç temel özelliği;
 GELECEĞE DÖNÜK BİR DÜŞÜNME,DEĞERLEME,ARAŞTIRMA VE İNCELEME FAALİYETİ
 AMAÇ,RİSK VE VARSAYIMLAR İLİŞKİSİ BULUNUR
 ESNEK VE DEVİNGENDİR
 Planlama süreci aşamaları;
 İşletmenin misyon ve vizyonunun açıklanması
 Amaçların belirlenmesi
 Varsayımların belirlenmesi
 Alternatiflerin belirlenmesi
 Alternatifler arasında seçim yapılması
 Planlama ile ilgili varsayımlar;
 Denetlenemeyen varsayımlar
 Kısmen denetlenebilir varsayılar
 Denetlenebilir varsayımlar
 Kapsadıkları zaman aralıkları açısında planlar,
 Kısa vadeli planlar;Bir yıllık süreyi kapsarlar ve genellikle işletmenin alt hiyerarşik kademelerinde gerçekleştirilirler
 Orta vadeli planlar;1-5 yıllık süreyi kapsarlar ve genellikle işletmenin orta ve zaman zaman alt hiyerarşik kademelerinde gerçekleştirilirler
 Uzun vadeli planlar;beş yıldan daha uzun vadeli planlardır ve genlikle işletmenin üst hiyerarşik kademelerinde gerçekleştirilirler.
 Nitelikleri açısından planlar;
 Politikalar;işletme faaliyetlerinin yerine getirilmesinde çalışanlara yol gösteren genel hareket planlarıdır
 Prosedürler(Yöntemler);herhangi bir işin nasıl yapılacağını adım adım açıklayan planlardır,işletmelerde sık sık tekrarlanan faaliyetlerin gerçekleştirilme biçimi prosedürlere bağlanır
 Programlar;bir planın gerçekleştirilmesi ile ilgili aşama ve adımları her birinden sorumlu olan kişileri ve her birinin zamanını belirleyen planlardır
 Projeler;genel bir programın birbirinden kesin bir şekilde ayrılan kısımlarıdır.Genel bir programın gerçekleştirilebilmesi için bu programın altında projeler oluşturulur.
 Bütçeler;planların sayısal ifadesidir,bütçe bir faaliyetin beklenen sonuçlarının sayısal ifade edilmesidir.Başlıca bütçe türleri;
 Satış bütçesi;öngörülen satış miktarlarını ortaya koyar
 Reklam bütçesi;öngörülen reklam faaliyetlerinin parasal tutarlarını gösterir
 Üretim bütçesi;beklenilen satışların karşılanabilmesi için eldeki stokları ve minimum stok bakiyesini gösterir



UNITE-7
ÖRGÜTLEME

 Amaçlara ulaşmak için yapılacak işlerin tanımlanması ve gruplandırılması,işleri yapacak kişilerin onların yetki ve sorumluluklarının belirlenmesi amaçlara ulaşmak için gerekli fiziksel ortamın hazırlanması ÖRGÜTLEME
 Örgütleme sürecinin aşamaları;
 Plan ve amaçların incelenmesi
 Amaçlara ulaştıracak faaliyetlerin belirlenmesi
 Faaliyetlerin gruplandırılması:Faaliyetlerin bölümlendirilmesi süreci işletmenin amaçlarına ve yönetim politikalarına göre şekillenir.Bölümlendirmede temel alınacak yaklaşımlar şunlarıdır;
 Fonksiyonlara dayalı bölümlendirme
 Ürüne dayalı bölümlendirme
 Coğrafik temele göre bölümlendirme
 Müşteri temeline göre bölümlendirme
 Zamana dayalı bölümlendirme
 Karma bölümlendirme
 Faaliyetleri gerçekleştirecek işgücünün belirlenmesi
 Yetki ve sorumlulukların düzenlenmesi
 Yer,amaç ve yöntemlerin belirlenmesi
 Örgütleme sürecinin etkinliği(amaçlara uygunluğu)bu sürecin belli ilkeler doğrultusunda tamamlanmasını gerektirir.Bu şekilde oluşturulan faaliyetler için sağlam bir alt yapı oluşturulabilir.
 Örgüt ilkeleri
 Amaç birliği
 Yönetim alanı
 Yetki ve sorumluluk
 Komuta birliği
 Yönetim birliği
 Yetki ve sorumluluk denkliği


alıntıdır....