Gübre Ve Gübreleme Nedir?, Gübre Ve Gübreleme Hakkında Bilgi

Gübre Ve Gübreleme Nedir?

İçerisinde bir veya birkaç bitki besin maddesini birada bulunduran bileşiklere gübre denir.

Gübrelerin toprağa veya doğrudan doğruya bitkiye verilmesi işlemine de gübreleme denir.

Gübreler yapılarına göre işletme ve ticari gübre olmak üzere iki gruba ayrılır:

İşletme Gübreleri
İşletme gübrelerinin hayvan gübresi[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] yeşil gübre[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] kemik unu[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] kan tozu[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] boynuz ve tırnak tozu gibi çeşitleri vardır. Ancak işletme gübreleri içerisinde en çok[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] hayvan gübresi kullanılır.

Ahır Gübresi Nedir?
Ahır hayvanlarının ve katı dışkıları ile yataklıklarının artıklarından oluşan karışıma ahır gübresi denir.

Faydaları Nelerdir?
Ahır gübreleri bitkilerin gelişimi için gerekli besin maddelerini sağlar. Aynı zamanda toprağın yapısını tarıma uygun hale getirir. Toprağın fiziksel[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] kimyasal ve biyolojik özelliklerini düzenler.

Ahır gübresinin toprağa verilmesi sonucu toprağın su tutma kapasitesi artar[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] geçirgenliği olumlu yönde etkilenir. Böylece ahır gübresi[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] suyun toprak yüzeyinden bağımsızca akmasına buharlaşmasına ve tarıma elverişli toprakları taşıyıp götürmesine engel olur. Gübreleme ile toprağın tarlada tutulması erozyon tehlikesine karşı tedbir olarak düşünülmelidir.

Ahır gübrelerinin uygulandığı topraklar daha kolay tava gelir ve işlenmesi kolaylaşır. İnce yapılı kumlu toprakların parça bağlılığını gevşetir[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] hava boşluklarını artırır ve toprağa bitki gelişimi için uygun bir yapı kazandırır.

Ahır gübrelerinin nemli özelliklerinden biri de zengin mikro-organizma kaynağı olmasıdır. Toprakla karıştırılan ahır gübresi[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] topraktaki mikro-organizma sayısını ve etkinliğini artırır[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] biyolojik değişimlerin hızlandırılmasını sağlar.

Hayvanlar yedikleri yemlerdeki besin maddelerinin ancak 45’inden yararlanabilirler. Yemde bulunan bitki besin maddelerinin yarısından fazlası dışkı ile ahır gübresine geçer. Bu nedenle ahır gübreleri içerdikleri besin maddelerinden dolayı[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] bitki için de zengin bir besin kaynağıdır.

Besin Maddeleri Neye Göre Değişir?
Ahır gübrelerinin içerdiği bitki besin maddeleri[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] elde edildikleri hayvanın türüne göre farklılıklar gösterir. Koyun ve tavuktan elde edilen ahır gübrelerinin besin maddesi kapsamı[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] sığır ve beygirden elde edilen gübrelere oranla daha yüksektir. Genç hayvanların gübreleri azot[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] fosfor[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] potasyum ve kalsiyum gibi bitki maddeleri açısından[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] yaşlı hayvanlardan elde edilen gübrelere göre daha düşüktür. Çünkü genç hayvanlar[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] kemik ve kas yapılarını geliştirmek için besin maddeleri ile proteinlere daha fazla gerek duyarlar ve kullanırlar.

Ahır Gübrelerinin Bitkilere Yararlı Olması Nelere Bağlıdır?
Ahır gübresinin bitkilere yararlı olabilmesi için[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] içerdiği karbon/azot oranı büyük önem taşır. Bu oran yataklıkla birlikte taze sığır dışkısında 60/1 beygirde ise 40/1 dir. İyi bir ihtimar ve yanma ile gübredeki karbon/azot oranının 15/1 veya 20/1’e düşürülmesi gerekir. Ahır gübresi taze halde toprağa verilirse yüksek olan karbon/azot oranından dolayı[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] bitki bundan yararlanamaz[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] toprakta kurur. Bu nedenle ahır gübresinin ihtimarı ve fermantasyonu gerekir.

Ahır gübresindeki organik madde ve besin maddeleri kaybını önlemek için[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] gübre tarlaya verilir verilmez pullukla toprak altına gömülmelidir. Aksi halde[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] gübre tarlada bekletilme süresine bağlı olarak değerinden çok şey kaybeder.

Yeşil Gübre
İşletme gübrelerinden biri de yeşil gübredir. Yeşil gübre baklagil cinsi bitkilerinden seçilir. Baklagiller havanın azotundan yararlanarak[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] köklerinde azot depolayan ve toprağın azotça zenginleşmesini sağlayan bitkilerdir.

Ticaret Gübreleri
Gübreler içerisinde en sıklıkla kullanılan tür[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] ticaret gübreleridir. Gübre bayilerinde satılan ticaret gübreleri[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] bileşimlerinde bir veya birden fazla bitki besin maddesini bir arada bulundurur. İşletme gübrelerinden farklı olarak yüksek miktarda bitki besin maddesi içerir ve suda kolayca çözünürler.

Çeşitleri
Ticaret gübreleri içerdikleri besin maddelerine göre;
Azotlu[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!]Fosforlu[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!]Potasyumlu[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!]Kompoze gübreler olarak 4 ana gruba ayrılırlar.

Azotlu Gübreler
Amonyum Sülfat: Amonyum sülfat[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] beyaz renklidir. Ve toz şekere benzediği için halk arasında şeker gübre olarak da bilinir. Kimi zaman açık yeşil[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] açık mavi veya grimsi yeşil renkli de olabilir. Terkibinde % 21 azot bulunan amonyum sülfat[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] asit reaksiyonlu topraklarda uzun süre kullanılırsa asitlenme yapabilir. Bu nedenle amonyum sülfat yerine amonyum nitrat kullanılmalıdır.

Amonyum Nitrat: Amonyum nitrat[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] kireç ihtiva eder ve 100 kilosunda 20 ile 26 kg arasında saf azot vardır.

Üre: Azotlu gübrelerden üre[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] içerisinde en fazla azot bulunduran gübredir. 100 kilogramında 45-46 kilo saf azot bulunur. Suda tamamen erir[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] beyaz renkli ve yuvarlak tanelidir. Üre bütün bitkilere rahatlıkla uygulanır. Sonbahar ve İlkbahar gübrelemelerinde[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] bitkinin gelişme dönemlerinde de kullanılabilir. Ürenin fazlaca verilmesi gerektiği durumlarda[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] verilecek miktar birkaç kısma bölünerek uygulanmalıdır.

Fosforlu Gübreler
Süperfosfat: Süperfosfat danecikler halinde yani granül görünümdedir. Açık gri veya boz renkli olan süperfosfat içerisinde yüzde 16-18 oranında suda eriyebilen fosfor asidi vardır.

Triple Süperfosfat: Fosforlu gübrenin diğer bir çeşidi de triple süperfosfattır. 100 kilogramında 43-46 kilo arasında fosfor asidi vardır. Kirli beyaz veya gri tanecikler halindedir. Uzun süre rutubetli yerlerde saklandığında su çekerek topaklaşır. Eğer topaklaşmış ise bu kesekler kırılarak kullanılabilir.

Potasyumlu Gübreler
Ticaret gübrelerinin potasyum içerenleri de iki tanedir. Bunlar;
Potasyum sülfat[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] Potasyum nitrattır.

Yurdumuz toprakları genelde potasyum bakımından yeterli durumda olduğundan[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] potaslı gübre tüketimi de sınırlıdır. Potasyum sülfat yüzde 48-52 oranında potasyum bitki besin maddesi içerir. Potasyum nitrat ise yüzde 46 oranında potasyum bitki besin maddesi içermektedir.

Potasyumlu gübreler ancak[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] toprak analizi yaptırıldıktan sonra verilen tahlil sonuçlarına göre ihtiyacı olan yerlerde[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] uygun miktarda kullanılmalıdır.

Kompoze Gübreler
Kompoze gübreler birden fazla bitki besin maddesini birarada bulundururlar. Kompoze gübrenin içerisindeki bitki besin maddeleri azot[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] fosfor[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] potasyumdur. Bunlar sırasına göre yüzde olarak ifade edilir.

Örneğin 15-15-15 terkibindeki bir kompoze gübrenin 100 kilogramında 15 kilo saf azot[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] 15 kilo fosfor[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] 15 kilo da potasyum oksit var demektir.

Diamonyum fosfat: Diamonyum fosfat 20-20-0[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] 26-13-0 ve 15-15-15 terkibindedir. Diamonyum fosfat fosfor ve azot gibi iki önemli bitki besin maddesini içerir. Koyu gri veya kirli beyaz renkli danecikler halindedir. içerisinde her bir kilo azota karşılık[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] yaklaşık 3 kg fosfor bulunur. Bütün bitkilerde kullanılabilir. Diamonyum fosfatın 100 kilosunda yaklaşık olarak 65-70 kg. saf bitki besin maddesi vardır.

20-20-0 terkibindeki kompoze gübrenin 100 kilosunda[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] 20 kilo saf azot[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!] 20 kilo saf fosfor var; potasyum ise yok demektir. Gri-kahverengi granüller halindedir. Uygun şartlarda uzun süre saklanabilir ve her türlü toprakta kullanılabilir.