Her Müslüman’ın Cenab-ı Allah’ın kendisinden ne istediğini ve ne istemediğini tam olarak bilmesi zorunludur.

Müslüman, bilmesi gerekeni bilirse, İslam’ı doğru anlar ve yanlış yapıp hataya düşmez. İslam’ı kendisine göre yorumlayıp imanını ve yaptıklarını tehlikeye atmaz.

Dikkat edilmesi gereken bir husus, bir şeyi bilmemek veya “Ben böyle biliyordum” demek mazeret sayılmaz.

Cenab-ı Allah’ın bizden ne istediklerini Kur’an’ı Kerim’den şöyle sıralayabiliriz: ALLAH (C.C.):

Kendisine hamd etmemizi istiyor.
Yalnız kendisine kulluk etmemizi emrediyor.
“Rabbim, bize doğru yolu göster; kendilerine lütuf v e ikramda bulunduklarının yoluna ilet. Gazaba uğrayanların ve sapmışların yoluna değil,” diyerek dua etmemizi istiyor.
Ancak kendisinden yardım beklememizi istiyor.
Her gizliliğin ancak Allah tarafından bilindiğine inanmamızı istiyor.
Namaz kılmamızı emrediyor.
Verdiği mallardan kendi yolunda harcanmasını istiyor.
Cehennem ateşinden sakınıp korunmamızı istiyor.
Zekât vermemizi istiyor.
Sabır ve namazla kendisinden yardım istememizi istiyor.
Kimsenin kimseye fayda vermeyeceği ve hiçbir adaletsizliğin yapılamayacağı kıyamet gününde zor duruma düşmememiz için hazırlıklı olmamızı istiyor.
Helal ve temiz olan şeylerden yiyip içmemizi istiyor.
Oruç tutmamızı emrediyor.
Dua etmemizi emrediyor ve duaları kabul edeceğini bildiriyor.
Yaptığımızı güzel yapmamızı ve kendimizi tehlikeye atmamamızı emrediyor.
“Bize dünyada da iyilik ver, ahrette de iyilik ver, bizi cehennem azabından koru,” diye dua etmemizi istiyor.
Annenin çocuğunu iki yıl emzirmesini eşi ölen kadının dört ay on gün sonra evlenebileceğini bildiriyor.
İşe yaramayacak bir şeyin başkalarına hayır diye vermeye kalkışılmamasını istiyor.
Sadakaların gizli, onur kırmadan verilmesini emrediyor. Ve gerçek ihtiyaç sahiplerinin araştırılıp bulunmasını istiyor.
Borçlunun sıkıştırılmamasını, imkân varsa bağışlanmasını istiyor. Bir de borçların kâğıt üzerinde yazılıp, şahitlendirilmesini emrediyor.
“Müslüman, Müslüman’ı bırakıp kâfiri dost edinmesin,” diyor.
Kendisine ve Resulüne itaat etmemizi ve kendisine karşı verilen sözlerin tutulmasını istiyor.
Gücü yetenlerin hac etmesini, bunun kendisinin bir hakkı olduğunu bildiriyor.
Kendisinden korkmamızı ve Müslüman olarak can vermek için çabalamamızı istiyor.
Kur-an’a sarılıp, bölünüp parçalanmamamızı emrediyor.
İyiliği emrederek, kötülükten sakındırarak insanları hayra çağırmamızı emrediyor.
İş konusunda istişare etmemizi ve sonun da kendisine güvenip dayanmamızı istiyor.
Yaptığımızı kendisi için yapmamızı ve ancak rızasını gözetmemizi istiyor.
Refah hayatı yaşayanlara bakıp imrenilmemesini tavsiye ediyor.
Başarı için sabır, sebat, hazırlıklı ve uyanık olmamızı tavsiye ediyor.
Evlilikte kadına mihr verilmesini emrediyor.
Zinanın her türlüsünden kaçınmamızı emrediyor.
İyiliğe sebep olanın iyilik, kötülüğe sebep olanın kötülük kazanacağını haber veriyor.
İnsanlarla selamlaşmamızı, verilen selama daha güzeli ile cevap verilmesini istiyor.
Kendisine her zaman zikretmemizi ve namazı dosdoğru kılmamızı emrediyor.
Adaleti titizlikle ayakta tutmamızı ver dosdoğru şahitlik yapmamızı istiyor.
Verdiği ve vereceğine şükretmemizi istiyor.
Kendi yolunda canla başla cihat etmemizi bekliyor.
Vara-yoğa yemin etmememizi ve bozulan yeminlerin kefaretinin verilmesini emrediyor.
Oyun ve eğlenceden ibaret olan dünya ve dünya hayatına adlanılmamasını istiyor.
Şirk koşmamamızı ve şirk koşanlardan uzak durmamızı istiyor.
Affedici olmamızı, iyiliği emretmemizi ve cahilliklerden yüz çevirmemizi emrediyor.
Vesveseye düşülmemesini ve kendisine sığınılmasını istiyor.
Kur’an okunduğu zaman sessizce ve saygı ile dinlenmesini emrediyor.
Bağırıp çağırmadan dua etmemizi ve kendisini zikretmemizi istiyor.
Kendisinden korkmamızı, doğrularla beraber olmamızı istiyor. “Dosdoğru ol!” diyor.
“Rabbim, beni, ana babamı ve mü’minleri bağışla,” diye dua etmemizi istiyor.
Ölüm gelinceye kadar ibadet etmemizi istiyor. “İpliğini sağlamca büktükten sonra çözüp bırakıveren gibi olmayın,” diyor.
Hiçbir şekilde şeytana uyulmamasını emrediyor.
Ana babaya iyilik etmemizi emrediyor.
Bir şeyi ölçtüğümüz zaman doğru ölçüp biçmemizi emrediyor.
Kendisinin rızasını istememizi, kötü arzulara uymuş, aşırı gidenlere boyun eğmememizi emrediyor.
Aile fertlerine namaz kılmalarını emretmemizi kendimizin de namaza devam etmemizi istiyor.
Namaz kılarak, ibadet ederek ve hayır işleyerek kurtulmamızı öğütlüyor.
Boş şeylerle uğraşmamamızı emrediyor.
İffetin korunmasını istiyor.
Kötülüğü kötülükle değil güzel bir şekilde savmamızı istiyor.
Bekârların evlendirilmesini ve evli olmayanlarında iffetlerini korumalarını emrediyor.
Kul hakkına riayet etmemizi ve bozgunculuk yapmamamızı istiyor. İyi işler yapmamızı emrediyor.
Kur’an-ı okumamızı, anlamamızı ve ona uymamızı istiyor.
Başımıza gelenlere sabretmemizi istiyor.
İnsanları küçümsemememizi ve gururlanmamamızı emrediyor.
“Kâfire ve münafığa boyun eğme,” diyor.
Cahiliye insanı gibi açılıp saçılmamamızı ve örtünmemizi istiyor.
Peygamber Aleyhisselama salâvat getirip selam göndermemizi emrediyor.
Kendisinden korkmamızı, doğru söylememizi istiyor.
Verdiğinden bizim de vermemizi istiyor.
Dünya hayatına ve şeytana aldanmamamızı istiyor.
Başkalarının yanında izzet aramamamızı ve Salih amellerle Allah’a ulaşmamızı istiyor.
Bize ulaşan bir haberin doğruluğunu araştırmamızı istiyor.
Müslümanların aralarını bulup düzeltmemizi emrediyor.
Kimseye alaya almamamızı, kötü lakap takmamamızı emrediyor. Kötü zanda bulunmamamızı istiyor. Kimsenin gıybetini etmememizi ve bunun ölü eti yemek olduğunu bildiriyor.
Öğüt verme durumunda olanların başkalarına öğüt vermesini emrediyor.
“Yeryüzünün dengesini bozmayın,” diye emrediyor.
“Nimetlerimi yalanlamayın.” Diyor.
Her şeyin tespit edildiğini ve dengeli yaşamamız gerektiğini bildiriyor.
Şeytandan korkmamamızı, şeytanın müminlere zarar veremeyeceğini bildiriyor.
Yapmadığımız şeyleri söylemememizi istiyor.
Cuma günü her şeyi bırakarak cumaya gitmemizi emrediyor.
Mal ve evladın imtihan olduğunu, kendisini anmaktan alıkoymaması gerektiği konusunda uyarıyor.
Kendisine asla isyan etmememizi ve itaat etmememizi istiyor.
Kendimizi ve aile fertlerini cehennem ateşinden korumamızı emrediyor.
Temiz olmamızı, temiz yaşamamızı, kötü şeyleri terk etmemizi, yaptığımız iyilikleri çok görmememizi istiyor.
“Oku!” diye emrederek, okumamızı istiyor.
Namazı çok ciddiye almamızı istiyor. Namaz kılıp kurban kesmemizi emrediyor.
Şerlilerin şerrinden, büyücülerin şerrinden, hasetcinin şerrinden cinin, şeytanın ve insan şeytanlarının şerrinden kendisine sığınmamızı istiyor.
Şirk koşmayı, hakkı, doğruyu gizlemeyi, nankörlük etmeyi ve vesveseyi yasaklıyor.
Ölmüş hayvan, leşi, kanı, domuzu ve kendisinden başkası adına kesilen hayvanın etini haram kılıyor.
Rüşvet almayı, vermeyi yasaklıyor.
Fitneciliği ve her türlü şeytani şerri yasaklıyor.
Ayhali ve nifas halindeki kadına yaklaşılmasını yasaklıyor.
İhtiyaç sahiplerine yapılan yardımın başa kakılmasını, fakirin gönlünün kırılmasını ve gösteriş yapılmasını yasaklıyor.
Faizin her türlüsünü haram kılıyor.
İslam’dan başka din aranmamasını istiyor.
Hıristiyan ve Yahudilere uyulmamasını, onların dost ve sırdaş edinilmemesini istiyor.
Emanete hainlik etmememizi istiyor.
Cimrilik etmememizi emrediyor.
Yetim malına el sürmememizi istiyor.
İntihar etmeyi yasaklıyor.
Cinayeti kesin olarak yasaklıyor.
Fala bakmayı, baktırmayı haram kılıyor.
İffetli namuslu kimselerle evlenilmesini emrediyor.
Dini ve dinin emirlerini alay konusu edinenlerle dost olunmasını yasaklıyor.
İçkinin, kumarın, putların, şans oyunlarının şeytan işi pislik olduğunu haber veriyor.
Hayvanı keserken “Bismillah” diyerek kesmemizi istiyor.
Çocukların her ne şekilde olursa olsun öldürülmesinin cinayet olduğunu haber veriyor.
Aleyhimize bile olsa doğru ve adaletli davranmamızı istiyor.
İlk yaratılışta kendisine verilen sözün tutulmasını istiyor.
Müslümanların gurup grup, parça parça olmamasını istiyor.
Hiçbir şeyi israf etmememizi istiyor.
Müslüman’ın Müslüman’la çekişmesini, dargın durmasını yasaklıyor.
Müslüman’ın kimliğini, kişiliğini muhafaza etmesini, başkalarını taklit etmemesini istiyor.
İnananların birbirine yardımcı olmasını ve destek vermesini istiyor.
Camilerin yapılıp, bakılmasını istiyor.
Küfrü, imana tercih edenlerin baba da kardeş de olsa dost olunmamasını ve itaat edilmemesini istiyor.
İnanmayanlar için af dilenmemesini, onların cenaze namazının kılınmamasını, kabrinin ziyaret edilmemesini ve onlar için dua edilmemesini emrediyor.
Akrabaya, yoksula, yolcuya hakkını vermemizi istiyor.
“Zina hayâsızlıktır, kötü yoldur, asla yaklaşmayın,” diye emrediyor.
Hakkında bilgi sahibi olmadığımız şeyin peşine düşmememizi istiyor.
Gururlanarak gezip tozmayı yasaklıyor.
“Kötü söz söylemeyin, sözün en güzelini söyleyin,” diye emrediyor.
İslam kardeşliğini bırakarak grupçuluk adına sevinip, kendimiz de olanla gururlanmamızı hoş görmüyor.
Namuslu kimselere iftira edilmemesi konusunda uyarıyor.
Şeytanın adımlarını takip etmememizi emrediyor.
Başka evlere izinsiz ve selam vermeden girmememizi istiyor.
Müslüman kadın ve erkeğin göz zinasından sakınmalarını ve ırzlarını korumalarını emrediyor. Ayrıca kadınların örtünerek, dikkat çekecek şekilde dolaşmamalarını istiyor.
Dünya hayatının oyun ve eğlenceden ibaret olduğunu, asıl hayatın ahret hayatı olduğunu, ölümden kaçılamayacağını ve her canlının ölümü tadacağını, hesaba çekileceğini haber veriyor.
Dinlerini parçalayan ve grup grup olanlardan olmamamız konusunda bizi uyarıyor.
Felaketlerin sebebinin bizzat hatalarımız yüzünden olduğunu bildiriyor.
Yeryüzünde gezip dolaşıp önceki yaşayanlardan ibret almamızı istiyor.
Kötü haber yayarak insanların yanıltıp sapıtmayı yasaklıyor.
Başımıza bir sıkıntı gelince yalvarmayı, sıkıntıdan kurtulunca da Rabbini unutuvermeyi kınıyor.
Rahmetinden, affından ümit kesmememizi istiyor.
Dinine müdahale etmememizi emrediyor.
Kendisini unutanlara şeytanın musallat olacağını haber veriyor.
Abdestsiz ve cünüp Kur’an’a dokunulmayacağını bildiriyor.
Elden gidene üzülmememizi, bize verilenlerle de şımarmamamızı emrediyor.
Zerre kadar da olsa iyilik veya kötülüğün karşılığının mutlaka görüleceğini haber veriyor.
İyi işler işlememizi, insanlara gerçeği ve sabrı tavsiye etmemizi emrediyor.
Arkadan çekiştirmeyi, yüze karşı eğlenmeyi yasaklıyor. Böylece insanlara kurtuluş yolunu gösteriyor.

Tabi ki Cenab-ı Allah’ın bizden istedikleri ve yasakladıkları bunlardan ibaret değil. Peygamber Aleyhisselamın sünnetleri ile de bize istediklerini ve yasaklarını bildirmiştir.

Araştırmacı Yazar
Mustafa ÖSELMİŞ