Konu: Yasalar - 5.Sınıf Sosyal Bilgiler Dersleri

Toplum hayatını düzenleyen yazılı hukuk kurallarıdır. Bunlar anayasa, kanun, tüzük ve yönetmelik adlarını alırlar. Bu hukuk kuralları, hem bireylerin birbirleriyle hem de devletle olan ilişkilerini düzenler. Bunlar toplumdaki bireylerin uyması zorunlu olan kurallardır. Hiç kimse yasaların düzenlediği bu kurallara uymama hakkına sahip değildir.

Anayasa, kanun, tüzük, yönetmelik yazılı kurallardandır.

Hukuk kuralları herkes için geçerli olan genel kurallardır. Kişilere göre farklı uygulanmaz.

Yazılı kuralları devlet koyar. Yurttaşlar bu kurallara uymak zorundadırlar. Uymayanlar devlet tarafından belirlenen suç özelliğine göre cezalandırılırlar.

Yazılı kuralları genel ve özel kurallara olmak üzere iki kısımda ele alabiliriz:

Genel Kurallar:
Toplumu oluşturan tüm bireylerin uyması gereken kurallardır. Hırsızlık yapmamak, başkalarının haklarını ihmal etmemek, başkalarının canına ve malına zarar vermemek, askerlik yapmak, vergi vermek gibi.

Özel Kurallar:
Kişinin içinde bulunduğu toplumun yaşayışını düzenleyen özel kurallardır. Okula giden bir öğrencinin okulda uyması gereken özel kurallar gibi.

Yazılı hukuk kurallarının başında anayasa ve yasalar gelmektedir.

ANAYASA:
Yazılı kuralların en önemlisi anayasadır.

Anayasa, bir devletin yönetim biçimini belirten, vatandaşların temel haklarını tespit eden yazılı belgedir.

Anayasa devletin temel kanunudur. Bu bakımdan yasa, tüzük ve yönetmeliklerden önce gelir. Hiçbir kanun anayasaya aykırı olamaz. Anayasa devletin temel niteliklerini tanımlar ve vatandaşların hak ve özgürlüklerini belirtir.

Yasa ise, devletin yasama organı tarafından anayasaya uygun olarak hazırlanmış, herkesin uymak zorunda olduğu yaptırıma bağlı kurallardır.

Anayasanın Özellikleri:

Kısa ve öz olarak hazırlanmıştır. 177 maddesi vardır. Yaklaşık 180 sayfadır.
Bütün konuların özüdür. Kanunlar anayasaya uygun olarak hazırlanır.
Millet ya da milletin seçtiği temsilciler tarafından hazırlanıp kabul edilir.
Vatandaşların temel hak ve görevlerini belirtir.
Devletin nasıl yönetileceğini gösterir.
Egemenliğin kim tarafından ve nasıl kullanılacağını açıklar.

Toplumun ihtiyaçları ve şartlar zamanla değiştiğinden dolayı, anayasalarda da değişiklikler yapılabilir.