Enkoprezis Nedir?
Dört yaş üzeri çocuklarda dışkının giysilerine ya da uygunsuz herhanği bir yere kaçırılmasıdır. DSM-IV tanı ölçütlerine göre konstipasyonlu ve konstipasyonsuz olarak iki tipi tanımlanmıştır.
Dört yaş üzeri çocuklarda dışkının giysilerine ya da uygunsuz herhanği bir yere kaçırılmasıdır DSM-IV tanı ölçütlerine göre konstipasyonlu ve konstipasyonsuz olarak iki tipi tanımlanmıştır.
Sıklık
Batı kültüründe 4 yaşındaki çocukların %95’inin, 5 yaşında ise %99’unun dışkı kontrolunu kazandığı kabul edilmektedir Enkoprezis 7 yaşında %15, 10-11 yaşlar arasında %08 olarak bildirilmektedir
Nedenleri
Bozukluk değişik şekillerde ortaya çıkmaktadır Yeterli tuvalet eğitimi verilmemesi ya da bu eğitime yeterli yanıt alınmaması şeklinde olabilir Bu durumda barsak kontrolu hiç kazanılmamıştır İkinci şekilde ise ruhsal bir bozukluğa bağlı olarak, fizyolojik barsak kontrolu normal olmasına rağmen uygun yerelere dışkılamayla ilgili kurallara karşı isteksizlik, direnç ve başarısızlık vardır Fizyolojik olarak dışkıyı tutamamanın sonucu ortaya çıkan son durumda ise barsak içeriğinin birikmesine bağlı olarak kaçırma ve uygunsuz yerlere dışkılama görülebilir Bu ebeveyn-çocuk arasındaki tuvalet eğitimi çatışmasından ya da ağrılı dışkılama nedeniyle dışkının tutulmasından kaynaklanabilir Bozukluğa yol açan nedenler:
Fizyolojik etkenler: Sfinkter kontrol bozuklukları, sıvı ya da yarı sıvı durumundaki dışkının kaçırılmasına yol açan kabızlık, psikojenik megakolon, tuvalet eğitiminin verilmemesi veya tamamlanmaması, DEHB nedeniyle tuvalet alışkanlığının gelişmemiş olması ve depresyon sayılabilir
İlişkisel etkenler: Ebeveynden kaynaklananlar: babanın uzaklığı, annenin ise nevrotik özellikleridir Özellikle annenin tuvalet eğitimindeki ya aşırı katı tutumu ya da aşırı gevşek ve aldırmaz tutumu örnek verilebilirÇocuktan kaynaklananlar: nörolojik, bilişsel ve fiziksel gelişme gerilikleri, tuvalet ve tuvalete gitme ile ilgili mantık dışı fantazi ve korkular ile çocuğun genel olarak inatçı tutumu içinde tuvalet eğitiminde de direnmesidir
Çevresel etkenler: Aile içi bozuk etkileşim, anne-çocuk ilişkilerindeki bozukluklar ve aile dışı diğer çevresel etkenler ayılabilir Aile dışı çevresel etkenlerden ise çocuğun ya da birincil bakım veren kişinin önemli hastalıkları, çocuğun sters olarak algılyabileceği önemli değişiklikler ile çocuk ve aileyi etkileyen önemli yaşam olayları sayılabilir
Organik nedenler: Anal ya da rektal dışa atım dinamiklerindeki bozukluklar sayılmaktadır Bu başlık altında, rektal ya da anal bölge stenozları, düz kas hastalığı, anal fissür, rektal prolapsus, konjenital aganglionik megakolon, gastrointestinal enfeksiyonlar, spina bifida ve endokrin nedenlerdir
Ayırıcı tanı ve eşlik eden bozukluklar
Yukarıda belirtilen organik nedenlerin tümümnün ayırıcı tanıda gözönünde bulundurulması gerekmektedir
DEHB; karşı gelme bozukluğu ve davranım bozukluğu ile enürezis ve masturbasyon enkoprezise eşik edebilmektedir Enkoprezise eşlik eden hiperaktivite oranı %234 olarak bildirilmektedir Enkoprezisi olan çocuklarda bozukluğa bağlı sosyal etkinliklerden kaçınma, özgüvende azalma gibi sorunların yanısıra, bulaştırdıkları çamaşırlarını saklama gibi davranışlarda gelişebilmektedir
Tedavi
Çocuklar eğitimsel, davranışsal ve fizyolojik girişimlere yanıt verirler Ailedeki sorunların ya da gerginliklerin giderilmesi belirtilerde azalmaya neen olmaktadır Enüreziste olduğu gibi takvim tutması önerilirKonstipasyonla giden tipinde oral laksatif ve rektal katartikler ile liften zengin diyet önerilebilir İlaç tedavisi olarak düşük dozda imipramin kullanımının da yararlı olabileceği bildirilmektedir
Alıntı