Türümüz, yani modern insan (Homo sapiens) tarafından geliştirilen ilk taş aletlerin, nesli tükenmiş akrabalarımız Neandertaller'inkinden daha ileri olmadığı ortaya çıktı. Bu bulgu ile modern insanın daha gelişmiş taş teknolojisi sayesinde Neandertal'e karşı üstünlük kazandığı fikrine şüphe düştü.

Bilim insanları, sadece modern insan tarafından kullanılmış olan taş dilgilerin gelişimini ve etkinliğini sıklıkla türümüzün üstün zihinsel yeteneklerinin delili olarak gösterirler. Bunu test etmek için araştırmacılar, hem Neandertaller hem de ilk modern insanlar tarafından kullanılmış olan ve "yonga" olarak tanımlanan geniş taş aletleri yeniden ürettiler. Ayrıca, daha sonra H. sapiens tarafından geliştirilmiş daha dar bir taş olan "dilgi"ler de üretildi.

Araştırmacı ekip kıyaslamayı yapabilmek için, üretilen aletlerin sayısı, kesici kenarların sayısı, hammadde tüketimindeki verimlilik ve aletlerin dayanıklılığı gibi verileri analiz etti. Sonuçta iki türün taş teknolojisi arasında istatistiki bir fark olmadığı tespit edildi. Hatta bazı yönleri ile, Neandertaller tarafından kullanılmış olan yongalar, modern insan tarafından kullanılmış olan dilgilerden daha etkin görünüyordu.

İngiltere'deki Exeter Üniversitesi'nden araştırmaya liderlik eden Türk bilim insanı Metin Eren, "İki türün kullandığı aletler arasında net bir avantajolmadığı görülüyor. Artık Neandertaller'den bahsederken 'aptal' veya 'az gelişmiş' olduklarını değil sadece 'farklı' olduklarını düşünmemiz gerekiyor. Bizim atalarımız varlığını sürdürürken Nenadertaller'in yok olmalarının farklı nedenleri olmalı ve bilim insanlarının şimdi bunu araştırmaları gerekiyor" diye konuştu.

Neandertaller (Homo neanderthalensis) tarih sahnesine 400.000 yıl önce çıktılar. Bu bodur ve güçlü avcılar, zirveye ulaştıklarında batıda Britanya ile İber Yarımadası'ndan, güneyde İsrail'e ve kuzeyde Sibirya'ya kadar yayılan geniş bir alana hükmettiler. Bu arada H. sapiens Afrika'da evrimleşti ve 40.000 yıl önce Avrupa'ya yerleşerek Neandertaller'i yerlerinden etti. 10-15 bin yıl kadar atalarımızla aynı toprakları paylaşan Neandertaller'in son kalıntıları ise 28.000 ile24.000 yılları öncesine aittir.

(Kaynak: Journal of Human Evolution, 26 Ağustos 2008)