Özbekistan
Özbekistan
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Git ve: kullan, ara
O‘zbekiston Respublikasi
Ўзбекистон Республикаси
O'zbekstan Respublikası
Özbekistan Cumhuriyeti
Bayrak Arma
Ulusal marş: Özbekistan Cumhuriyeti Milli Marşı
Başkent Taşkent
41°16′N, 69°13′E
En büyük şehir Taşkent
Resmî dil(ler) Özbek
Etnik grup(lar) 80.0% Özbek
5.5% Rus
5.0%-5.5% (Official Uzbek Statistics), (30% Foltz, Cordell, Jonson) Tacik[1][2][3][4]
3.0% Kazak
2.5% Karakalpak
1.5% Tatar
2.5% Diğer
Yerel dil(ler) Karakalpakça
Hükûmet Cumhuriyet
- Devlet Başkanı İslam Kerimov
- Başbakan Shavkat Mirziyoyev
Bağımsızlık Sovyetler Birliği'nden
- Formasyon 17471
- Özbek SSC 27 Ekim 1924
- İlan 1 Eylül 1991
- Tanıma 8 Aralık 1991
- Tamamlanışı 25 Aralık 1991
Yüzölçümü
- Toplam 447,400 km² (56th.)
172,742 sq mi
- Sular (%) 4.9
Nüfus
- 2009 yılında 27,606,007 [5] (45th.)
- Yoğunluk 61.4/km² (136th.)
159.1/sq mi
GSMH
(Satın alma gücü paritesi)
2009 tahmini
- Toplam $78.338 billion[6] (.)
- kişi başına $2,806[6] (.)
Gelişmişlik Endeksi (2007) ▲ 0.710[7] (119th.) – medium
Para birimi Uzbekistan som (O'zbekiston so'mi) (UZS)
Saat dilimi UZT (UTC+5)
- Yaz not observed (UTC+5)
İnternet alan adı .uz
Telefon kodu +998
Özbekistan, resmi adıyla Özbekistan Cumhuriyeti (Özbekçe: O‘zbekiston Respublikasi; Rusça: Республика Узбекистан, Respublika Uzbekistan), Orta Asya'da, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nden bağımsızlığını kazanmış bir devlet. Denize kıyısı olmayan ülkenin komşuları kuzeyde ve batıda Kazakistan, doğuda Kırgızistan ve Tacikistan ile güneyde Afganistan ve Türkmenistan'dır.
Özbek Hanlığının Kuruluşu [değiştir]
Cengiz Han'ın torunlarından Batu Han tarafından kurulan Altun Orda Hanlığı'nın (1227-1502) başına 9. han olarak, 1313 tarihinde Özbek Han geçmişti. Özbek Han, ilk günlerden başlayarak kararlı ve sert bir siyaset gütmüş, Kutlug Timur Noyan'ın nasihatları sayesinde kısa bir zamanda birçok rakip ve düşmanlarından kurtulmuştu. Özbek Han Tuna taraflarında Nogay'ın şehadetinden sonra çoğalan Bizans ve Slavların nüfuzunu kırarak tekrar Müslüman Türklerin baskısını arttırmaya başladı. 1319 da Tuna'yı geçerek Edirne'ye kadar geldiler. Özbek Han'ın orduları 1314 de, Bulgar Kralı Sventoslav'ın ölümünden sonra, Kral George Terter'e Bizansa karşı yardım bahanesiyle Trakya'ya, 1330 da Terter'in Sırplarla olan savaşında ona yardımcı olmak gayesiyle Köstendil'e kadar ilerlemişti. Bu arada bazı hükümetlerle evlilik yoluyla da bağlar kurarak durumunu güçlendirmeye çalışmıştır. Mesela 1320 de kızı Tulun Bige'yi Kahire'ye zevce olarak göndermiş, bu arada Bizans'tan da kızlar almıştır.
Özbek Han 1335 yılında Azerbaycan seferine çıktı. Bu sırada Bağdat Hatun tarafından zehirlenen Abu Said ölmüş ve İlhanlı Moğol hakimiyeti de çökmeye yüz tutmuştu. 14. yüzyıl Acem tarihçisi ve coğrafyacısı Hamdullah Kazvini, Azerbaycan'a yapılan seferden söz ederken Özbek Han'ın askerlerine, Özbekler dendiğini kaydeder. İbn Batuta, Özbek Han'dan bahsederken; "geniş bir ülkesi, kuvvetli bir ordusu olan şanlı, şöhretli ve devletli bir sultan olup, Tanrı'nın düşmanlarından biri olan Bizans İmparatoru ile savaşa, cihad ve gaza etmeye vazifeli bulunmaktadır. Ülkesi gerçekten pek geniş ve büyük şehirlerle donanmıştır. Kefe, Kırım, Macar, Azak, Sogdak, Harezm ile taht kenti Saray bunların en meşhurları olarak sayılabilir" demektedir. Gerçekten Özbek Han, İdil (Volga) kıyısındaki Saray kentini çok geliştirmiş ve büyütmüştür. Bu şehre yeni camilerin yapılmasını sağlamıştır. Sadece İdil kıyısında değil, Kırım'da da yeni binalar yaptırmıştır. Onun zamanında bütün Deşt-i Kıpçak boylarında Türkçe konuşulduğu da bilinmektedir..
Alıntı
---> Özbekistan