Konu: Yapılandırmacılık Nedir?

Yapılandırmacılık Nedir?

Yapılandırmacılık; Jean Piaget’in ve Levy Vygotsky’in gelişim ve öğrenme ile ilgili olarak geliştirdikleri teorilerden etkilenerek ortaya çıkmış bir bilgi ve öğrenme yaklaşımıdır.



Yapılandırmacı yaklaşım, bilginin öğrenenin var olan değer yargıları ve yaşantıları tarafından üretildiğini düşünür. Bu görüşe göre öğrenme, bireylerin olgulaşmasından ya da dış çevreden gelen uyarıcılara verdiği tepkilerden çok bireylerin fiziksel ve sosyal çevreyle etkileşimleri ve diyalogları sonucunda oluşur (DeVries ve Kohlberg, 1987). Bireyler etraflarındaki materyal ve insanlarla etkileşime girerek deneyimler kazanır ve bu deneyimleri birbirleriyle ilişkilendirerek yani yapılandırarak öğrenirler. Mesela yeni bir durumla karşılaştığımızda önce eskiden deneyim ettiğimiz bir durumla kıyaslamalar yaparız bunun sonucu olarak ya var olan düşüncelerimizi değiştirir ve geliştiririz ya da bu deneyimi kendimizle ilgili bulmayıp öğrenmeyiz. Her durumda da birey öğrenmesini kendisi yapılandırır.



Yapılandırmacılıkta bilgi çevreden pasif bir biçimde alınmaz, algılayan birey tarafından etkin olarak yapılandırılır. Öğrenmenin yapılandırılması için; öğrenen kişinin öğrenilecek materyalle etkileşime girmesi, etkileşimini düşünmesi, sorgulaması, eyleme dökmesi ve yaşamında kullanması gereklidir. Yapılandırmacılıkta, bireylere bir şeyleri öğretmek yerine bireylerin nasıl öğreneceklerini öğretmek temel hedeftir.

Neden yapılandırmacılığı benimsemeliyim?


İçinde bulunduğumuz bilgi çağında toplumun ihtiyaçları değişmiştir. Özellikle ülkemizde araştıran, sorgulayan, yaratıcı ve üretken insanlar yetiştirmeye olan ihtiyaç Milli Eğitim Bakanlığı tarafından gündeme getirilmiş, ilköğretim programları bu doğrultuda değiştirilmiş ve yapılandırmacı eğitim yaklaşımı yenilenen programın temelini oluşturmuştur. Fakat, yenilenen programın başarıya ulaşması için öğretmenlerin yapılandırmacı eğitim yaklaşımını anlamaları ve yararlarını benimseyerek değişim ihtiyacını duymaları gerekir. Bireylerin değişimi için zaman, çaba ve inanca ihtiyaç duyulur. Öğretmenlerinde bu değişime katılmaları yapılandırmacı eğitim yaklaşımını tanımaları, yararlarına inanmaları ve hatta yararlarını kendi sınıflarında görmelerine bağlıdır. Bu sebeple burada yapılandırmacı yaklaşım yararları kısaca özetlenecektir.

Yapılandırmacı yaklaşımın yararları

Öğrenciler aktif olarak öğrenme sürecine katıldıklarında daha kalıcı öğrenme sağlanır.

Öğrenciler ezberlemek yerine düşünmeyi ve problem çözmeyi öğrenirler.

Bu yaklaşımla öğrenilenler gerçek yaşamla ilişkilidir ve öğrenci öğrendiklerini birçok farklı alanda kullanabilir.

Öğrenciler öğrenmelerinde sorumluk aldıkları için öğrendiklerini sahiplenirler ve kullanırlar.

Öğrencilerin sosyal ve iletişim becerilerini geliştirir.

Sınıfımda yapılandırmacı eğitime nasıl başlayabilirim?

Yapılandırmacı eğitimi sınıfta uygulamanın bir çok farklı yolu vardır. Yapılandırmacılığı sınırlı bir çerçevede uygulamakta yapılandırmacılığın kendi temel felsefesi olan “öğrencilerin”, “çevrenin” “kültürün” özelliklerini göre eğitimin şekillenmesi gerektiği fikrine ters düşer. Bu nedenle, bu yaklaşımı benimseyen bir öğretmenin kendi koşullarına uygun bir anlayış oluşturması gereklidir. Yinede genel bir uygulama çerçevesi önermek gerekirse aşağıdaki temel noktalar bu yaklaşımı sınıflarda kullanılması için bir yol olabilir.

Merak uyandırma: Öğretmen her hangi bir konuya başlarken, öğrencilere sorular sorarak, problem durumlarını ortaya koyarak öğrencilerin merakını uyandırır, ilgilerini çeker ve motivasyonlarını sağlar. Birinci derecede kaynaklar, datalar ve gerçek nesne veya kişiler sınıfa getirilir. Aynı zamanda öğrencilerin öğrenilecek konuyla ilgili ön bilgileri ve becerileri de ortaya çıkarılır.

Araştırma ve keşfetme: Öğrencilerin sınıflandırma, tahmin ve analiz etmelerine yönelik açık uçlu sorular sorulur. Öğrenciler bu sorularla ilgili konuları çeşitli kaynaklardan araştırırlar. Öğretmen onlara nasıl araştıracakları konusunda fikir üretmeleri ve alternatif yolları kullanmaları konusunda yol gösterir. Öğrenciler küçük gruplarla çalışmaya yönlendirilir.

Çözümleme ve derinleştirme: Öğrenciler keşfettikleri kavramları açıklar ve tanımlarlar. Gerekirse yeni kavramlar ekleyip araştırmalarını derinleştirirler. Başta ortaya koydukları deneyim ve fikirlerini araştırma sonuçlarıyla karşılaştırırlar.

Yaşantıya Uygulama: Öğrenciler edindikleri bilgileri ve becerileri mümkünse kullanarak sınıfta denemeler yaparlar veya yaşamda nasıl kullanabileceklerini açıklarlar.

Yapılandırmacı eğitim yaklaşımına geçerken ne gibi zorluklarla karşı karşıya kalabilirim?


Uzun bir süre geleneksel eğitim yaklaşımını kullanan bir öğretmenin yapılandırmacı eğitimi uygulamaya başlaması hem kendi hem de öğrenciler açısından zaman ve çaba gerektirir. Önceden karşılaşabileceği zorlukları tahmin eden öğretmen bunları gidermek için de gerekli olan önlemleri alabilir ve beklentilerini bu doğrultuda oluşturur. Yapılandırmacı eğitim yaklaşımını uygulamaya geçerken karşılaşılabilecek genel zorluklar şunlardır:

Öğretmen olarak benimsediğiniz etkin rol değişecektir. Yapılandırmacı eğitimde öğretmenin bilgiyi aktarmak yerine öğrencilerin bilgiyi oluşturmalarına rehber olması gereklidir. Anlatmaya alışık öğretmenlere ilk günlerde bu zor gelecektir.

Sürekli öğrencilerin düşünmelerini sağlayıcı sorular sormak ve onların da soru sormalarını sağlamak zaman alıcıdır. Öğretmenin bunu kabul etmesi ve sabırla sorularına devam etmesi gereklidir.

Öğrencilerin merakını uyandırmak için sizinde yaratıcı olmanız gerekecektir.

Öğrenciler ve öğretmen arasında etkileşim fazla olacağından sınıf alıştığınızdan daha gürültülü olacaktır.

Süreç odaklı değerlendirmeye yabancıysanız, bu size karmaşık ve zaman alıcı olarak görülebilir. Bu tür değerlendirmede kullanılan araçlara alıştıkça değerlendirmede pratiklik kazanabilirsiniz.

Öğrencilerinde öğrenme sürecinde aktif rol ve sorumluluk almaları ilk günlerde gerçekleşmeyebilir. Sorduğunuz sorulara cevap vermeyebilirler, araştırmaları sınırlı ya da yetersiz olabilir. Bu konularda onların da zamana ve desteğe ihtiyaçları olacaktır.

Sınıfların materyal bakımından yetersiz olmasını zorlayıcı olarak görebilirsiniz. Fakat yapılandırmacı eğitimde özel materyallere gerek yoktur. Öğrencilerinizin gerçek yaşamlarında kullandıkları her tür malzeme sınıfa getirilerek ya da öğrencilerinizi materyallerin/ durumların oldukları alanlara götürerek ilk elden öğrenmeleri sağlanabilir.

Sınıfların kalabalık olması bu yaklaşımı uygulamanız için sorun teşkil edebilir. Bu durumu önlemek için öğrencilere bağımsız ve grup içinde çalışma becerileri kazandırmanız ve demokratik bir sınıf yönetimi anlayışını oluşturmanız gerekecektir. Öğrencileriniz öğrenme sürecinde sorumluklarını aldıklarında onlara daha az müdahale edeceksiniz. Hatta sınıfın kalabalık olması öğrenmeye zenginlik ve çeşitlilik getirecektir.


[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!]