Konu: Örnek olay Yöntemi

ÖRNEK OLAY İNCELEMESİ YÖNTEMİ (ÖRNEK OLAY ANALİZİ)

Gerçek hayatta karşılaşılan problemlerin sınıf ortamında çözülmesi yoluyla öğrenmenin sağlanmasıdır. Bu yöntem öğrencilere bir konuyu kavratmak ve o konuda uygulama yaptırmak amacıyla kullanılır. Günlük hayatta karşılaşılmış olan bir problemin çözümü içinde kullanılır. Örnek olaylar genelde yazılıdır, görsel olan olaylara da yer verilebilir.

Bu yöntemle öğrenciler , olayı öğrenir, verileri analiz eder ve sorunu değerlendirirler. Tartışarak olayın nedenlerine ilişkin ya da çözümüne ilişkin örnekler getirirler. Daha çok buluş yoluyla öğrenme yaklaşımında ve kavrama düzeyindeki davranışların kazandırılmasında kullanılır.
FAYDALARI
 Öğrenci merkezli bir yöntemdir.
 Öğrenciler belli bir sorunla ilgilendiği için güdüleri genelde yüksektir.
 Öğrenciler bildiklerini ya da kavradıklarını gerçek bir duruma uygulama şansına sahip olurlar.
 Bir problemi çözmeyi, analiz edip sonuca ulaşmayı öğrenirler.
 Eleştirel düşünme ve karar verme becerileri gelişir.
 Örnek olay yöntemi izlendiğinde katılımcıların çevrelerinde süre gelen olaylara duyarlılığı gelişebilir.
 Tüm öğrencilerin tartışmalara katılması sağlanır.
 Gruplarla da uygulanabileceği için birlikte çalışma imkanı sağlar.
SINIRLILIKLARI
 Uzun zaman alır.
 Öğretmenin önceden iyi hazırlanmış olması gerekir.
 Kalabalık sınıflarda uygulanması zordur.
 Öğretmenin grup liderliği yapamayacağı durumlarda olayın ayrıntısını bilen bir lidere ihtiyaç duyulur.
 İncelenmesi düşünülen bir olaya, örnek olay yazmak bazen güç olabilir.
 Tartışmaları yönetmede ve değerlendirmede sorunlarla kaşılaşılabilinir.

SENARYO YAZIMI
 Senaryonun Gerçeğe Uygunluğu
 Senaryonun Amacı
 Senaryonun Biçimi
 Senaryonun İçeriği
 Senaryonun Biçemi
 Öğrenci Düzeyine Uygunluk
SENARYONUN GELİŞTİRİLMESİ
 Planlama
 Yazma
 Uygulama
 Düzeltme
ÖRNEK OLAY TEKNİĞİYLE ELE ALINABİLECEK KONULAR
1. İnsanların kötü alışkanlıklarıyla ilgili olarak değişik örnek olay sorunları oluşturulabilir.
2. Trafik canavarı örnek olay etkinliğini için çok uygulanılabilir bir konudur.
3. Görgü kurallarıyla ilgili iyi bir örnek çocuklara çok etkili mesajlar verebilir.
4. Zenginlik-fakirlik sorunları
5. Anne ve Babaların çocuklar üzerine yanlış eğitimi
Sınıf : 3
Ünite : Sağlıklı Büyüyelim
Konu : Beslenme Alışkanlıkları
Amaç : Dengeli beslenmenin önemini kavrayabilme.
Tuna, küçüklüğünden beri yemek seçiyordu. Sebze yemeklerini yemiyor, sürekli olarak yağ, bal, reçel, hamburger, gibi gıdalarla besleniyordu. Bu kadarla da kalmayıp meyve yemeyi de kesinlikle red ederek “Onları yiyeceğime çikolata, şeker yerim.” diyerek itiraz ediyordu. Annesi ve babası büyüdükçe bu huyundan vaz geçeceğini düşünerek Tuna’nın üstüne gitmiyordu. Daha sonraları Tuna’nın bu şekilde beslenmesine karşı çıkmalarına rağmen Tuna aç kalmayı, sebze yemeklerini yemeğe tercih ediyordu.
Şimdi Tuna 12 yaşında ve yaşına göre aşırı kilolu bir çocuk oldu. Her ne kadar umursamıyormuş gibi görünse de arkadaşlarının şakaları onu üzemeye başladı. Ayrıca dengesiz beslendiği için sürekli hasta oluyor ve okula gidemediği için derslerinden de geri kalıyor...

KAYNAKÇA
-Açıkgöz, Kamile “Aktif Öğrenme”,1. Baskı, İzmir, Eğitim Dünyası Yayınları,2002
-Demirel, Özcan “Planlamadan Değerlendirmeye Öğretme Sanatı”Ankara, Pegem Yayıncılık, Ekim 1999
-Küçükahmet, Leyla “Öğretim İlke ve Yöntemleri, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım, Ağustos 2002
-Üstündağ, Tülay “Yaratıcılığa Yolculuk”, Pegem A Yayınları, Kasım 2002

ÖRNEK OLAY YÖNTEMİ NEDİR?

Örnek olay yöntemi, gerçek hayatta karşılaşılan problemlerin sınıf ortamında çözülmesi yoluyla öğrenmenin sağlanmasıdır. Bu yöntem öğrencilere bir konuyu ya da bir beceriyi kazandırmak ve o konuda uygulama yaptırmak amacıyla kullanılır. Günlük hayatta karşılaşılan gerçek bir problemin çözümü için de kullanılır...

TEMEL ALDIĞI KURAMLAR

Öğrenci etkinliğine dayalı güdüleyici bir öğretme yaklaşımı olan, öğrencinin öğrenme sürecine etkin olarak katıldığı ; buluş yoluyla öğrenme yaklaşımını temel alır.Kavrama düzeyindeki davranışların kazandırılmasında kullanılır.

AMACI

Bu tekniğin amacı toplumdaki farklı görüşlere, farklı değerlere sahip insanların birbirleriyle konuşarak farklılıklardan kaynaklanan problemleri çözmede kullanabilecekleri becerileri kazandırmaktır.

"Case-work", "case-study", "case-method" da denilen bu metod, gerçek hayatta karşılaşılan problemlerin sınıf ortamında çözülmesi yoluyla öğrenmenin sağlanmasıdır. Bu yöntem öğrencilere bir konuyu kavratmak ve o konuda uygulama yaptırmak amacıyla kullanılır. Günlük hayatta karşılaşılmış olan bir problemin çözümü içinde kullanılır.

Örnek olaylar görsel, yazılı birçok kaynaktan derlenebilir. Öğrenciler veya öğretmen, bir trafik kazasını, bir çevre sorununu, bir spor kavgasını veya dostluğunu, tıbbî veya hukukî bir olayı sözel olarak veya resim, film gibi tekniklerle sınıfa getirirler. Kısa bir sunumdan sonra öğrenciler bu konu hakkındaki fikirlerini, yani olayın nedenlerini, gelişimini ve mümkün sonuçlarını ortaya koyup tartışırlar. Seçilen olay iyi bir olay ise bunun geliştirilip yaygınlaştırılması yolları, kötü bir olay ise bunun engellenmesi ve düzeltilmesi yolları hep beraber ortaya konmaya çalışılır.

Bu yöntemle öğrenciler , olayı öğrenir, verileri analiz eder ve sorunu değerlendirirler. Tartışarak olayın nedenlerine ilişkin ya da çözümüne ilişkin örnekler getirirler. Daha çok buluş yoluyla öğrenme yaklaşımında ve kavrama düzeyindeki davranışların kazandırılmasında kullanılır.

ÖĞRENME ÇIKTILARI

Hemen her alanda rahatlıkla uygulanabilecek ve verimli öğretim sonuçları alınabilecek bir metoddur. Öğrenciler burada problem çözme tekniklerini, işbirliği içinde öğrenme, rol oynama gibi teknikleri de rahatlıkla kullanıp uygulama fırsatı bulurlar.

Öğrencilerin hepsi bir konuda veya olay üzerinde yoğun bir zihinsel çaba gösterirler; bilgi ve tecrübelerini burada uygulamaya koymaya çalışırlar. Soyut düşünceler burada pratiğe, uygulamaya dönüştürülebilir.


Bağımsız düşünme, orijinal fikir üretme ve bunu ortaya koyma ve tartışma özellikleri gelişir.
Öğrenciler, sorunları tartışarak çözme yeteneği geliştirirler.

Öğrenciler belli bir sorunla ilgilendiği için güdüleri genelde yüksektir.
Öğrenciler bildiklerini ya da kavradıklarını gerçek bir duruma uygulama şansına sahip olurlar.
Bir problemi çözmeyi, analiz edip sonuca ulaşmayı öğrenirler.
Eleştirel düşünme ve karar verme becerileri gelişir.
Örnek olay yöntemi izlendiğinde katılımcıların çevrelerinde süre gelen olaylara duyarlılığı gelişebilir.
Tüm öğrencilerin tartışmalara katılması sağlanır.
Gruplarla da uygulanabileceği için birlikte çalışma imkanı sağlar.

UYGULANIŞI

Örnek olay öğretmen tarafından sınıfa getirilebileceği gibi, katılımcıların çevrelerinde yaptıkları gözlemler sonucunda da düzenlenebilir. Örnek olayı içeren bir rapor üzerinde çalışan öğrenciler, ilk önce olayın mahiyetini öğrenirler, daha sonra varolan verileri analiz ederek değerlendirirler ve en sonunda da bir çözüme ulaşırlar. Bu durumda, bir grup öğrenci bir araya gelerek kendi deneyimleri hakkında önce kısa hikayeler yazarlar, daha sonra bu hikayeleri gruptaki diğer üyelere yüksek sesle okurlar ve onları gruptaki öğrencilerle tartışırlar.

Bunun için ilgili alandan gerçek olaylar seçilir. Seçilen olaylar anlaşılır bir biçimde ortaya konur ve o olayla ilgili tartışma açılır. Gerçek olay bulunmaması durumunda öğrenciye gerekli yaşantıyı sağlamak amacıyla olay yazılabilir. Bazen de, öğrencilerin bir örnek olayı kendilerinin kaleme almaları ve bir çözüme kavuşturmaları istenebilir. Dolayısıyla, örnek olay incelemesi yönteminde öğrencilerin sorunlu bir olaya aktif olarak katılmaları ve sorunlu olayın nedenleri hakkında fikirler ve çözüm önerileri üretmeleri istenir. Çünkü, hemen her birey günlük hayatta sürekli olarak farklı problemlerle karşı karşıya gelmekte ve başarılı bir hayat için bu problemlerin üstesinden gelmeye çaba sarf etmektedir. Olay açıklandıktan sonra öğrencilere örnek olay ve olası çözümler üzerinde düşünüp tartışma fırsatı verilir. Bu aşamada bireysel çalışma yaptırılabileceği gibi işbirlikli öğrenme gruplarından da yararlanılabilir.

Bu teknikte öğretmen ya da liderin rolü olayı sözlü ya da yazılı olarak sınıfa sunmak, bunu yaparken de gerçekçi bir yol izlemektir. Bunu izleyen aşamada öğrenci çözüme ulaşıncaya kadar nitelikli sorularla yönlendirilmesi beklenir. Liderin öğrencinin adına çözümü bulmasının hiçbir eğitimsel katkısı yoktur. Burada öğretmen bir tür veri sağlayıcı, kaynak kişi ya da eleştirici olmalı, denetleyen kişi etkisi yaratmaktan kaçınmalıdır.

Bir örnek olayı kaleme alma süreci başlıca dört aşamada gerçekleştirilir.

a) Özgür yazım evresi. Bu evrede, öğrenciler, kendi deneyimleri ile ilgili olarak yazacakları bir konu hakkında bir grup içerisinde beyin jimnastiği yaparak çeşitli fikirler not alırlar ve bir taslak oluşturmaya çalışırlar.

b) Örnek olayı kaleme alma evresi. Bu evrede, gruptaki öğrenciler, sessiz bir şekilde ilk evrede tespit ettikleri gerçek-hayat yaşantısı ile ilgili olarak yaklaşık bir sayfalık bir hikayeyi veya dilemmayı yazıya dökerler.

c) Örnek olayı paylaşma evresi. Bu evrede, gruptaki öğrenciler, kendi hikayelerini anlatırlar, diğer hikayele dinlerler ve grupta paylaşılan bütün hikayeleri tartışırlar. Grup üyeleri, hikayelerde geçen sorunlu olaylar hakkında şu soruları yöneltebilirler: Hikayenin ana teması nedir? Hikayede işlenen sorunlu olay nasıl gelişmektedir? Hikayede adı geçen sorunlu olayın çözüme kavuşturulabilmesi için alternatifler nelerdir?


d) Grupla çalışma sürecinin değerlendirilmesi ve sonuç evresi. Bu evrede, grup içerisinde hikaye yazma, diğer hikayeleri dinleme ve kendi hikayelerini diğerleri ile paylaşma aktiviteleri değerlendirilir ve öneriler geliştirilir. Ayrıca, grup üyeleri varılan sonuçlar hakkında birbirlerine geribildirim sağlarlar.

Örnek olay incelemesi yönteminin uygulanması başlıca beş aşamada gerçekleştirilir.

1) Derse bir örnek olay ile başlamak ve dersin konusunu seçilen örnek olay etrafında organize etmek.

2) Seçilen örnek olayın öğrencilerin dünyası ile yakından ilişkisini kurmak önemlidir; çünkü, öğrencilerin öğrenme sürecine aktif olarak katılımlarını sağlayan en önemli etmen, öğrenme etkinliklerinin onların tecrübe ve yaşantıları ile yakından ilişkilendirilmesidir. Bu bağlamda, yukarıdaki örnek olay iki önemli özelliğe sahiptir. İlk olarak, bu olay otantiktir (yani, öğrencilerin içinde yaşadıkları sosyal çevre ile yakından ilişkilidir). İkinci olarak, toplumsal yapının değişmesi ile ailelerin nasıl etkilendiklerini işlemesi bakımından bu olay, sosyal bilgiler ders programının önemli bir parçasıdır.

3) Öğrencilere kendi öğrenmelerini yönlendirmeleri için sorumluluk vermek. Örnek olayın seçimi öğretmen veya öğrenciler tarafından yapılabilmesine rağmen, öğrencilerin seçilen örnek olaya nasıl bir çözüm bulacaklarını kendilerinin kararlaştırmaları gerekmektedir. Bu aşamada öğrenciler, kendilerine sunulan örnek olay hakkında ne bildikleri, daha neleri bilmeye ihtiyaçları olduğu ve örnek olayı çözüme kavuşturmaları için ne yapmaları gerektiğini tartışırlar.

4) Öğrenme zamanının çoğu için sınıfta küçük gruplar oluşturmak. Öğrenciler, örnek olayın bir çözüme kavuşturulması için birlikte çalışırlar. Kuşkusuz öğrencilerin etkin gruplar oluşturabilmeleri için önceden önemli deneyimlere ihtiyaçları söz konusudur; ancak, bu deneyimler genellikle iyi bir örnek olay seçebilmekten veya kaleme almaktan daha az önemlidir.

5) Öğrencilerin, öğrendikleri şeyleri bir ürün ya da performans şeklinde sınıfta sunmalarını istemek.

ÖRNEK UYGULAMA

Sınıfta 6 şar kişilik 5 grup oluşturuldu. Bu evrede(Özgür yazım evresi): Öğrenciler, kendi deneyimleri ile ilgili olarak yazacakları bir konu hakkında bir grup içerisinde beyin jimnastiği yaparak çeşitli fikirler not alırlar ve bir taslak oluşturdular. â??Daha önce buna benzer bir olay yaşadınız mı? Ya da Bu konular ile ilgili düşünceleriniz neler?â?� Bu sorular soruldu ve grupların kendi aralarında tartışmaları istendi.

Örnek olayı kaleme alma evresi işleme konuldu. Bu evrede, gruptaki öğrenciler, sessiz bir şekilde ilk evrede tespit ettikleri gerçek hayat yaşantısı ile ilgili başlarından geçen bir olayı ve sunulan örnek olay hakkındaki düşünceleri kaleme aldılar.

Örnek olayı paylaşma evresi: Bu evrede her gruptan bir öğrenci sunulan örnek olayla ilişkili bir olayı anlattılar ve paylaşılan hikayeler üzerine tartışıldı.

Grupla çalışma sürecinin değerlendirilmesi ve sonuç evresi: Bu evrede, grup içerisinde hikaye yazma, diğer hikayeleri dinleme ve kendi hikayelerini diğerleri ile paylaşma aktiviteleri değerlendirilir ve öneriler geliştirildi. Her grup kendi arasında olaylara ilişkin öneri ve değerlendirmelerde bulundular ve her grubun yazdığı öneriler sınıftaki görüş bildirme panosuna asıldı.Daha sonra öğrenciler buradan da birbirlerinin değerlendirmelerini okudular.

Fikir ve Mesajları paylaşma Panosu

Her gruba fikirlerini yazmaları için ayrı renk kağıtlar verildi.Panodada her grup için ayrı bir alan ayrılmıştı.Her grubun fikri kendi alanına asıldı.

RESİMLER

[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!]

MESAJ PANOSU-I

[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!]

MESAJ PANOSU-II

[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!]

HER GRUP İÇİN AYRI RENK

[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!]

GRUPLARIN FİKİRLERİ

[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!]

[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!]