[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!]

[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!]

[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!]

[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!]

[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!]

[Linkleri Görebilmek için ÜYE Olmalısınız!Hemen ÜYE OL!]


DÜLGER BALIĞI


Zeiformes Zeidae

Zeus faber



Zeidae familyasından olan dülger balığının bilimsel adı Zeus faber'dır. "Faber" Latince "nalbant" anlamına gelmektedir. Bu balık faber veya nalbant adını kafası içinde bulunan kemik parçalarının nalbant aletleri olan örs, çekiç ve üzengiye benzemesinden ötürü almıştır. Halk dilinde ise bu isim "dülger" olarak değişmiştir. Kuzey Amerika'nın Atlantik kıyılarında yaşayan bir türü (Zenopsis ocellata), Hint ve Pasifik Okyanusu kıyılarında yaşayan diğer bir türü (Zeus japonicus) ile Japonya kıyılarında bulunan başka bir türü (Zeus nebulosa) mevcuttur. Dülger balığının halk ağzında diğer bir adı da "peygamber balığı"dır. Rivayete göre Hazreti İsa'nın havarilerinden balıkçı olan Aziz Peter kıtlık sırasında halkını doyurmak için balık tutmaya çalışır, ancak şansı yaver gitmez. Ümidini kestiği anda denizden sahile bir dülger balığı yaklaşır ve kendisini yakalayarak, aç kalanlara yedirmesini söyler.

Aziz Peter balığı eline alır, okşar ve "madem hiç balık tutamadım, sen de yaşamaya devam et," der. Baş ve işaret parmaklarıyla tuttuğu dülger balığını yavaşça suya koyverir. Tabii yine rivayete göre balığın her iki yanındaki iri siyah benekler Aziz Peter'in parmaklarının izleridir.
Akdeniz, Ege ve Marmara'da yaşayan dülger balıklan mayıs başından itibaren Karadeniz'e çıkıp, kasım ayından itibaren tekrar Marmara'ya inerler. Ilık ve 90 metreye kadar derinliği olan sularda kışı geçirirler. Dişi balık haziran-ağustos aylan arasında yumurta döker. Yumurtaların çapları 2.5 mm.'dir. Dibe yakın yaşayan dülger balığının sırtı ve yan tarafları gri, açık kahverengi veya altın sarısı olup üzerinde kırmızı, mor yatay çizgiler vardır. Her iki yanında da 2 -4 santim çapında birer siyah benek bulunur.
Dülger balığı yuvarlak olup yan taraflarından çok yassı ve yüksek bir gövdeye sahiptir. Balık, bir tabağa benzer. Ağız yapısı aşağıya doğru olduğundan yüzü daima üzgün bir ifade taşır. Gözleri dışarı doğru çıkık, kafa iri olup, çeneler gelişmiştir. Boyu 50-60 santim arasındadır. 7-8 kiloya kadar olanlarına rastlanır. Birinci sırt yüzgecinde birbirinden farklı uzunluklarda dokuz ayrı diken bulunur. Dülger balığının derisi kalın olup ince pullarla örtülüdür. Yüzme kesesi vardır. Dülger balığının avını yakalaması da ilgi çekicidir. Diski andıran yassı gövdesiyle avını süratle kovalayamadığı için anüs ve sırt yüzgecini sallayarak usulca izler. Kuyruk yüzgecini dümen gibi kullanır. Kocaman gözlerini avına dikerek ona gitgide yaklaşır. Sonunda kolayca uzatabildiği dişsiz ağzıyla yakalar.
Kurbanını izlerken heyecanlanan dülger balığı sırt yüzgeçlerini dik tutar. Diğer yüzgeçlerini titretir. Rengi bazen koyulaşıp kızarır, bazen açılır. Heyecan işareti sayılan bu tepkilerin av sırasında balığa yararı vardır zira dülgere önden bakıldığı zaman çok yüksek ve dar gövdesi ince, dikey bir çizgiye benzer. Tepkileri sonucu açılıp koyulaşan renkleri ve titreşen yüzgeçleri bu dikey çizgiyi bulanıklaştırır. Bundan ötürü de avlamaya hazırlandığı küçük balık yaklaşan tehlikeyi fark etmez ve kaçmaz.
Dülger balığı canlı avı tercih eder. Başlıca yemleri istavrit, uskumru vonosu, sardalya, hamsi ve kıraçadır.
Dülger balığı pek nadiren akyem takılmış çift köstekli veya mavrukalı mercan oltasına, ya da canlı yem takılmış dip sürütmesine atlar. Fazla mücadeleci bir balık olmadığı için sakince sandala çekilir. Ancak 3 kiloyu aşan iri bir balıksa ve takım da inceyse balığın kullanılarak çekilmesi, oltayı kopartmamasına dikkat edilmesi gerekir. Balık neticede kepçe yardımıyla ya da göz çukurlarından tutularak sandala alınır. Dülger balığının zaman zaman akyem takılı paraketayla da yakalandığı olur. Ancak esas avı manyat ve fanyalı ağlarla yapılır. Kalkan balığı kadar beyaz ve lezzetli eti olan dülgerin filetosu çıkarılıp una bulanarak yapılan tavası çok nefis olur. Ayrıca yine filetosundan haşlaması ve kâğıtta buğulaması da yapılır.