İtalyanca
İtalyanca
İtalyancaİtalyanca (italiano ya da lingua italiana), çoğunluğu İtalya ve İsviçre’nin güneyindeki Ticino kantonunda yaşayan 60 milyon kişi tarafından konuşulan bir dildir. İtalyan asıllı göçmenlerce Amerika Birleşik Devletleri’nde, Arjantin’de, Brezilya’da, Kanada’da ve Avustralya’da da sıkça konuşulur. Hint-Avrupa dil ailesinin Roman Dilleri kolundadır.
Ortaçağ itibariyle Halk Latincesi (Vulgar Latince) çeşitli şivelere ayrılmıştır. Ortaçağ’ın sonunda Floransa şehrinin kültür ve edebiyat üstünlüğü etkisiyle, Toskana yazı dilinden bugünkü İtalyanca şekillenmiştir. Dilin gelişiminde Bocaccio, Dante Alighieri ve Petrarca gibi isimlerin Latince yerine Toskana ağzını kullanmalarının büyük etkisi vardır. Buna rağmen İtalyan dili, siyasi birliğin de uzun zaman tamamlanamamış olmasının da etkisiyle bölgeden bölgeye çok büyük farklılıklar taşır. Her bölgenin kendine özgü şivesi vardır ve özellikle Kuzey ve Güney şiveleri arasında anlaşmakta zorluk çıkacak kadar büyük farklar bulunur.
İtalyanca Romans dilleri içerisinde Latinceye en sadık kalmış olanıdır, bu yüzden “Modern Latince” olarak da adlandırılır. Diğer romans dilleriyle (Fransızca, İspanyolca, Portekizce, Romence, Katalanca gibi) büyük benzerlikler taşır. İtalyancayı iyi bilen birisi diğer Romans dillerini de kısa zamanda öğrenebilir.
İtalyanca, kelimelerin hemen hemen tamamımın ünlü harfle bitmesi ve kesif vurgularıyla kendine özgü bir melodiye sahiptir ve bu yüzden de dünyanın en güzel dillerinden kabul edilir. İtalyanca, Rönesans devrinde zamanının Lingua Franca'sı görevini görmüş olduğundan diğer dilleri oldukça etkilemiştir ve özellikle müzik alanında terminoloji İtalyanca’dır.
İtalyanca’da 21 harf bulunur. K,j,w, x ve y harfleri yanlızca yabancı kelimelerde kullanılır. “C” sesi e ve i harflerinden önce “ç”; a, u ve o harflerinden önce ise “k” okunur (“Casa” (ev) kaza okunur, “cielo” (gökyüzü) çelo okunur). “G” sesi de e ve i’den önce “c”; a,u ve o’dan önce ise “g” okunur (“Gatto” (kedi) gatto, “gente” (insanlar) cente okunur). İ ve e’den önceki c’yi k, g’yi g okutmak için “h” harfi eklenir; “chiamare” (çağırmak) kiyamare, “lunghezza” (uzunluk) lungetza okunur. “Gl” ly olarak, “gn” ise ny olarak okunur: “Taglia” (beden) talya olarak, “ogni” (her) onyi olarak okunur. “Z” sesi dz olarak, “zz” ise ts olarak okunur: “Zucchero” (şeker) dzukkero, “pizza” ise pitsa olarak okunur. E ve i’den önceki “Sc” ş olarak okunur, “scegliere” (seçmek) şelyere okunur. Diğer harfler türkçedeki gibi okunurlar, yanlız “r” sesi italyancada türkede olduğundan daha kuvvetli yuvarlatılır.
Alıntı