Almancada edatlar (Präpositionen)
EDATLAR
almancada edatları üç grupta inceliyoruz arkadaşlar...
öncelikle akkusativ "i- hali" alan edatlar...
dativ "e-hali" alan edatlar
hem akkusativ hem dativ alan edatlar...
İYİ İNCELEMELER
AKKUSATİV ALAN EDATLAR
bu konumuzda tam 7 tane edatımız mevcut arkadaşlar...
Für
um
durch
ohne
gegen
entlang
bis
FÜR "İÇİN"
almancada "için" anlamına gelen sözcüğümüz für dür...
her zaman akkusativ alan bir edattır...
zB "örnekler"
für wen arbeitest du?.............kim için çalışıyorsun?
İch muss für meine Tochter arbeiten.................kızım için çalışmak zorundayım
für dich bin ich hier................ben senin için buradayım
UM "ETRAFINDA/ ÇEVRESİNDE"
um edatı almancada etrafında, çevresinde anlamında kullanılır...
ikinci bir kullanım alanı da saatlerde "de..da" anlamında kullanılır.
zB
ich stehe jeden morgen um 7 uhr auf.................her sabah saat 7 de kalkıyorum
die Katze sitzt um den Tisch...........kedi masanın çevresinde oturuyor
DURCH "İÇİNDEN GEÇEREK"
durch edatı da her zaman akusativ alan edatımızdır...
başka kullanım alanlarıda vardır bu edatın...
sayesinde, vasıtasıyla anlamında da örnekler bulunur...
zB
mein Vater fâhrt mit dem Auto durch die Stadt.........babam arabayla şehrin içinden geçerek gidiyor.
ich bestehe die Prüfung durch dich........ sınavı senin sayende başarıyorum
OHNE "SİZ-SIZ"
almancada ohne edatı daima akkusativ almaktadır...
siz sız anlamında kullnılmaktadır...
zB
Ohne Hoffnung kannst diese arbeit nicht schaffen.............Ümitsiz bu isi basaramazsin
wohin gehst du ohne mich?.........bensiz nereye gidiyorsun?
GEGEN "BİRŞEYE KARŞI"
gegen edatı da daima akkusativ alan edatlarımız arasındadır...
birşeye karşı olmak anlamını taşımaktadır...
zB
dein Auto geht gegen mein auto..........senin araban benim arabama karşı gidiyor
Er schwimmt gegen den Strom..............Akintiya karsi yüzüyor
ENTLANG "BOYUNCA"
her zaman akkusativ alan edatlarımızdan bir tanesi de antlang dır...
boyunca anlamına gelmektedir.
zB
er geht entlang die Strasse.................yol boyunca gidiyor
entlang die Richtung ist die Strassen sehr schlecht..............istikamet boyunca yollar çok kötü
BİS "E-A KADAR""
bis edatımız da her zaman akkusativ halde kullanılır...
e-a kadar anlamına gelmektedir...
zB
İch will bis Ankara fahren...........ankaraya kadar gitmek istiyorum
das Auto fâhrt bis den Bahnhof nicht...........araba istasyona kadar gitmez
DATİV ALAN EDATLAR
MİT "İLE"
almancada "ile" anlamına gelir "mit" edatı...
her zaman dativ olarak kullanılır...
zB örnekler
du kannst mit den Kindern spielen............çocuklarla oynayabilirsin.
kommen Sie bitte mit mir!...............lütfen benimle geliniz!
mit wem sprichst du jetzt................kiminle konuşuyorsun şimdi
AUS "DEN -DAN"
almancada den dan anlamına gelen edatımızdan biri aus tur...
her zaman dativ olarak kullanılır bu edat...
zB
kommst du aus istanbul?...........istanbuldan mı geliyorsun?
ich kann nach dort aus der Schule gehen.................oraya okuldan gidebilirim
nimm bitte aus dem Schrank!...............dolaptan al lütfen!
VON
almanca da den dan anlamında kullanılır...
her zaman dativ alan bir edattır...
aus edatından farkı ise von edatının daha çok kişi için kullanılmasıdır...
zB
von wem kommt der Brief..........mektup kimden geliyor
der Brief kommt von mir...............mektup benden geliyor
du kommst von dir ..........sizden gelirsin
BEİ "YANINDA"
almancada yanında anlamında gelen edatımızdır...
her zaman dativ alır...
zB
er kommt bei dem arzt........o doktordan geliyor
ich wohne bei meinem eltern.............ailemin yanında oturuyorum
Beim Essen spricht man nicht...........emek esnasinda konusulmaz
SEİT "DEN DAN BERİ"
almancada den dan beri anlamına gelen edatımızdır...
her zaman dativ alır...
zB
seit wann bist du hier?..............ne zamandan beri buradasın?
ich laufe seit einem monat............bir aydan beri koşuyorum
seit Mittwoch lerne ich deutsch...........çarşambadan beri almanca öğreniyorum
NACH "YE-YA"
temel olarak ye ya anlamına gelen nach sözcüğü şu anlamlarda kullanılabiliyor...
saatlerde geçe anlamını verir...
göre anlamı katar...
zB
ich will nach Deutschland fliegen.................almanya ya gitmek istiyorum
nach meiner meinung...........benim görüşüme göre
Nach dem Gesetz ist das Verboten...........Kanuna göre bu yasak
es ist 3 nach 7 uhr.............saat 7 yi 3 geçiyor
ZU "YE YA"
almancada ye ya anlamına gelen ikinci edatımızdır edatımızdır...
her zaman dativ alır...
zB
ich gehe zu meinen Freund................arkadaşıma gidiyorum
du gehst zum arzt............doktora gidiyor
GEGENÜBER "KARŞISINDA"
almancada karşısında bulunmak anlamına gelen edatımız gegenüberdir...
her zaman dativ alan edatımızdır...
zB
ich wohne gegenüber dem Bahnhof.............istasyonun karşısında oturuyorum
du kannst mich gegenüber der post warten.........beni postanenin karşısında bekleyebilirsin
HEM AKKUSATİV HEM DATİV ALAN EDATLAR
hem akkusativ hem de dativ alan edatlarımız 9 tanedir...
bunlar...
AN : Yaninda..............Yanina
AUF : Üstünde..............Üstüne
HINTER: Arkasinda..............Arkasina
NEBEN.. Yaninda.............Yanina (temas yok)
IN : Icinde.................Icine
UNTER : Altinda................Altina
ÜBER : Üzerinde...........Üzerine (temas yok)
VOR : Önünde...............Önüne
ZWISCHEN: Arasinda............Arasina
not: bu 9 tane edatımız hem dativ alan edatlarımızdır...
bunlar nasıl ayrılır? sorusunun cevabı çok basittir...
wo: nerede "bulunma anlamı katar cümleye... bu yüzden cevabı dativ dir"
wohin: nereye "yönelme anlamı katıyor cümleye... bu yüzden akkusativ edatları kapsar"
AN "YANINA- YANINDA"
STEH NİCHT AN DER WAND..............duvarın yanında durma
SİE KÖNNEN AN DAS FENSTER GEHEN..............pencerenin yanına gidebilirsiniz
DU KANNST DAS BİLD AN DEN TİSCH STELLEN.............resmi duvarın yanına koyabilirsin
AUF "ÜSTÜNDE- ÜSTÜNE"
İCH LEGE DAS BUCH AUF DEN TİSCH............kitabı masanın üzerine koyuyorum
DİE BLUMEN STEHEN AUF DEM TİSCH..............çiçekler masanın üzerinde duruyor
UNTER "ALTINA- ALTINDA"
DİE KATZE STEHT UNTER DEM TİSCH...........kedi masanın altında duruyor
DİE KATZE GEHT UNTER DEN TİSCH............kedi masanın altına gidiyor
İN "İÇİNE, İÇİNDE"
İCH GEHE JEDEN MORGEN İN DİE SCHULE.............her sabah okula gidiyorum
İCH HABE İN DER SCHULE EİNEN STİFT GEFUNDEN..........okulda bir kalem buldum
ÜBER "ÜZERİNE-ÜZERİNDE"
DİE LAMPE HÂNGT ÜBER DEM TİSCH.............lamba masanın üzerinde asılı
DAS FLUGZEUG FLİEGT ÜBER DER STADT............uçak şehrin üzerinden gidiyor
not: über edatımızın ikinci bir anlamıda "hakkında" olarak kullanılmasıdır...
WAS SAGST DU ÜBER MİCH............ne söylüyorsun benim hakkımda
HİNTER" ARKASINA- ARKASINDA"
DİE KİNDER SPİELEN HİNTER DEM HAUS................çocuklar evin arkasında oynuyorlar
İCH GEHE JETZT HİNTER DAS HAUS................evin arkasına gidiyorum
VOR "ÖNÜNE- ÖNÜNDE"
WARST DU JETZT VOR DEM KRANKENHAUS.............şimdi hastanenin önünde mi bekliyorsun?
KOMM BİTTE VOR DAS HAUS............lütfen hastanenin önüne gel !
not: "vor" edatı birde saatlerde "var" anlamında kullanılır
es ist 5 vor 10 uhr...................saat 10 a 5 var.
NEBEN" YANINA- YANINDA"
DU WOHNST NEBEN DEM BAHNHOF.............istasyonun yanında oturuyorsun.
ER WİRD NEBEN MİCH SİTZEN........... o benim yanıma oturacak
ZWİSCHEN "ARASINA- ARASINDA"
LEGEN SİE DAS HEFT ZWİSCHEN DİE BÜCHER.............defteri kitapların arasına koyunuz!
DAS HEFT LİEGT ZWİCHEN DEN BÜCHERN............defter kitapların arasında bulunuyor
ÖRNEK AKKUSATİV CÜMLELER
1. Ich habe den Unfal durch meinen Bruder erfahren.....kazayı erkek kardeşim vasıtasıyla öğrendim.
2. Der Student geht durch den Garten ins Haus.....öğrenci bahçeden geçerek eve gidiyor.
3. Das Auto fâhrt durch die Stadt.....araba şehirden geçerek gidiyor.
4. Der Vater und die Mutter arbeiten für uns.....anne ve baba bizim için çalışıyorlar.
5. Meine Mutter kocht Koffe für die Gâste.....annem misafirler için kahve pişiriyor.
6. Ich bin ohne Wohnung.....evsizim.
7. Ich bin ohne Hofnung.....ümitsizim.
8. Das Zimmer kostet ohne das Frühstück zwanzig Euro.....oda ücreti kahvaltısız yirmi eurodur.
9. Du kommst immer ohne Tasche in die schule.....her zaman çantasız okula geliyorsun.
10 Der Artz wird um acht Uhr kommen.....doktor saat sekizde gelecek.
11.Die katze lâuft um den Tisch.....kedi masanın etrafında koşuyor.
12. Die Familie sitzt um den kleinen Tisch im Garten.....aile bahçede küçük masanın etrafında oturuyor.
13. Der Mann ist immer gut gegen seine Kinder.....adam çocuklara karşı daima iyidir.
14. Ich bin gegen den Krieg.....savaşa karşıyım.
15. Mein Vater kommt gegen Abend nach Hause.....babam akşama doğru eve gelir.
16. Dieses Auto fâhrt bis Mersin.....bu araba mersine kadar gidiyor.
17. Du must mir bis Morgen eine Antwort geben.....yarına kadar bana bir cevap vermek zorundasın.
18. Ich kann dich bis zum Fughafen mitnehmen.....seni havaalanına kadar götürebilirim.
19. Die Mâdchen laufen den Garten entlang.....kız çocukları bahçe boyunca koşuyorlar.
20. Den Weg entlang.....yol boyunca.
21. Wir gehen die grosse Strasse entlang.....büyük cadde boyunca gidiyoruz.
DATİV ÖRNEK CÜMLELER
Der Vater spielt mit den Kindern.....Baba çocuklarla oynuyor.
Ich will den Brief mit diesem Stift schreiben.....Bu kalemler mektup yazmak istiyorum
Diese Postkarte kommt von meiner Freundin....Mektup kız arkadaşımdan geliyor.
Von Mersin bis Antalya....Mersinden Antalyaya
Sie nimmt das Geld aus der Tasche.....Çantadan para alıyor.
Aus alter Zeit....Eski zamandan
Wir fahren nach Hause.....Biz eve gidiyoruz
Die Fenster gehen nach Norden.....Pencereler kuzeye bakıyor.
Seit wann lernen sie Deutsch?.....Ne zamandan beri almanca öğreniyorsunuz?
Seit langer Zeit haben wir uns nicht gesehen.....Uzun zamandan beri görmedik
Dieser Bus fahrt zur Üniverzitat.....Bu otobüs üniversiteye gidiyor.
Du must heute zum Arzt gehen.....Bugün doktora gitmek zorundasın
Deine Tasche liegt bei dem Schrank.....Çanta dolapta duruyor.
Bei uns zu Hause isst man viel gemüse.....Bizde evde çok sebze yenir.
Ich stelle meinen Sessel dem Fernsehen gegenüber.....Koltuğumu TV nin karşısına koyuyorum.
Das Krankenhaus liegt unserem Laden gegenüber.....Hastane dükkanımızın karşısında duruyor.
HEM DATİV HEM AKKUSATİV ÖRNEK CÜMLELER
Er parkt sein Auto an das Haus.....Arabasını evin bitişiğine park ediyor
Das Bild hangt an der Wand.....Resim duvarda asılı duruyor.
Ich lege meinen Stift auf das Buch.....Kalemimi kitabın üstüne koyuyorum.
Das Buch liegt auf dem Tisch.....Kitap masanın üstünde duruyor
Wir legen alte Bilder hinter den Schrank.....Eski resimleri dolabın arkasına koyuyoruz.
Die Katze spielt hinter dem Sofa.....Kedi kanepenin arkasında oynuyor.
Ebru geht in sein Zimmer.....Ebru odasına gidiyor
Der Vater schlaft in seiner Zimmer.....Baba odasında uyuyor
Die Kinder legen den Ball vor das Haus.....Çocuklar topu evin önüne koyuyorlar.
Unser Haus liegen vor der Mosche.....Evimiz caminin önünde duruyor.
Ich hange die Lampe über den Tisch.....Lambayı masanın üzerine asıyorum
Ich trage einen Mantel über der Jacke.....Ceketin üzerine bir manto giyiyorum
Wir sitzen uns unter den Baum.....Ağacın altında oturuyoruz.
Der Hund liegt unter dem Tisch.....Köpek masanın altında duruyor
Wir stellen die Vase neben das Fernsehen.....Vazoyu pencerenin yanına koyuyoruz
Dilek steht neben mir.....Dilek yanımda duruyor
Alıntı
biz yarin yüzmeye gidiyoruz