1. MALİYET
1.1.MALİYETİN TANIMI
Her işletmenin kendi faaliyet konusunu teşkil eden mal ve hizmetleri üretmek için kullandığı çeşitli üretim faktörlerinin para ile ifade edilen değerine "maliyet" veya maliyet gideri denir.
Maliyet, üretimi gerçekleştirmek üzere kullanılan girdilerin parasal değeridir, yani işletmenin herhangi bir malın üretiminde harcadığı tüm ekonomik değerlerin toplamıdır. Bir işletmenin yaptığı harcamanın veya giderlerin maliyet unsuru olabilmesi için bunun işletmenin faaliyet konusunu teşkil eden mal veya hizmetlerin üretiminde kullanılmış olması ve bunun ekonomik mal olması (para ile ifade edilebilecek bir değerin bulunması) işletmelerin kendisinden istenen bir mal için fiyat teklifinde bulunabilmesi için o malın maliyetini bilmesi gerekir. İşletmelerin kuruluş görevlerinin başında kar gelir. İşletmeler, faaliyette bulundukları sürece maksimum kar elde etmeye çalışırlar. Karın hesaplanması içinse maliyetin bilinmesine gerek vardır. Stokların değerlendirilmesi için yine maliyetlerin bilinmesi gerekir.
Maliyetler işletme hakkında istenilen bilgileri verebilmek için gereklidir. İşletme
büyüklüğü ile maliyetler arasında yakın ilişkiler vardır. Genellikle büyük kapasiteli
işletmelerde maliyetler düşük, küçük kapasiteli işletmelerde maliyetler yüksektir. Kuruluş veya işletmelerin büyütülmesi halinde maliyetlerden yararlanılır. İşletmenin tüm olarak faaliyetini, çeşitli giderlerdeki fazlalık veya eksikliği, üretimde kullanılan metotların ekonomik olup olmadığını, üretilen ürünlerin hangisinin karlı hangisinin zararlı olduğunu ve fiili maliyetlerle önceden planlanan maliyetleri karşılaştırabilmek için maliyet giderlerinin hesaplanması gerekir.

1.2.GİDER MALİYET İLİŞKİLERİ
Bir işletmenin yaptığı harcamanın veya giderin maliyet unsuru sayılabilmesi için;
a) Bunun işletmenin faaliyet konusunu teşkil eden mal veya hizmetlerin
üretiminde kullanılmış olması gerekir. Örneğin işletmenin üretimle ilgili binaların dışında diğer binalar veya üretimde kullanmadığı makineler için yapılan giderler maliyet unsuru sayılmaz.
b) Bir üretim faktörü harcamasının maliyete girebilmesi için ekonomik mal
olması gerekir. Bu duruma göre serbest mallar maliyet masraflarına dahil edilmemektedir.
1.3. MALİYET GİDERLERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
1.3.1. ÜRETİM FAKTÖRLERİNİN FİYATLARI
Malların üretiminde kullanılan (işçilik, hammadde, sermaye ve malzeme gibi)
fiyatları, maliyetleri etkiler. Hatta bu fiyatları yalnız maliyetleri etkilemekle kalmaz,
her birinden ne kadar kullanılacağı mala etki eder. Örnek olarak işçilik ücretlerinin
yüksek oluşu, işletmeleri işçiliğin yerine makine kullanmaya itebilir.
1.3.2. TEKNOLOJİ FARKLARI
Aynı mal değişik tekniklerle üretilebilir. Kullanılan teknoloji maliyet giderlerini etkiler. Örneğin işçi ücretlerinin arttığı sırada makineleşme maliyetin düşmesine yardım eder.
1.3.3. YÖNETİM VE YÖNETİCİLERİN YETENEĞİ
Yöneticilerin yeteneği, çalışanların bilgi ve enerji, istek ve yetenekler maliyetleri etkiler.
1.3.4. KURULU KAPASİTEDEN YARARLANMA
İşletmenin kapasite kullanım derecesi yeterli kapasitede çalışıp çalışmayışı maliyeti etkiler.
1.3.5. İŞLETMENİN BÜYÜKLÜĞÜ
Genelde maliyetler küçük işletmelerde yüksek, büyük işletmelerde düşüktür.
Belirli bir işletme büyüklüğünde ise optimuma ulaşırlar