DÜZ KAFALI SENSÖRLER


Sensörün algılayan kısmı yanlardan algılamaya karşı ekranlama yapıldığı için sadece ön kısmından algılama yapabilmektedir. Bu sayede yanlardaki cisimlerden etkilenmemektedir. ŞEKİL2' de bir den fazla sensörün birbirinden etkilenmeden çalışabilmesi için min uzaklıklar belirlenmiştir.


ÇIKIK KAFALI SENSÖRLER

Sensörün algılayan kısmı, gövde dışında kaldığı (blok tiplerde ve plastik tiplerde ekranlama yapılmadığı) için algılama mesafesi fazla olup yanlardanda cisimleri algılayabilmektedir. ŞEKİL 3 'de birden fazla sensörün birbirlerini etkilemden çalışabilmesi için minimum uzaklıklar belirtilmiştir.


Farklı cisimlere göre sensörlerin algılama mesafesi




HİSTERİZİS Sensörün algılama yaptığı mesafe ile algılamayı bitirdiği mesafedir.Algılama mesafesinin yüzdesi olarak verilir. Endüktif sensörlerde yaklaşık olarak %10 dur. Kapasitif sensörlerde %10-%20 arasındadır. ALGILAMA FREKANSI Bir sensörün 1 saniyede algılayabilme sayısıdır. Eğer sensör maksimum frekansta çalıştırılacaksa,hisedilecek yüzeyler arasında sensör çapının 2katı kadar boşluk olmalı. ayrıca algılama mesafesi yarıya

düşmelidir. ŞEKİL 5





BESLEME GERİLİMİ Sensörlerin randumanlı ve uzun süreli çalışması için besleme gerilimine dikkat edilmelidir. DC sensörlerin transformatörden beslenmesi için sekonder uçları köprü diyot ile doğrultulup, minimum 470 uF'lık kondansatör takılmalıdır. Her 200mA için ayrıca 470uF'lık kondansatör ilave edilmelidir. ŞEKİL 6 Eğer Besleme geriliminiz sensörün çalışma geriliminden fazla ise DC voltajınızı bir regülatör vasıtasıyla düşürmeniz gerekmektedir. ŞEKİL 7 Bir traformatörden DC gerilim elde etmek için aşağıdaki formül kullanılır. Vdc=(Vac x 1.41)-1

BİRDEN FAZLA SENSÖRÜN SERİ BAĞLANMASI Birden fazla sensör ile bir yükün anahtarlanması durumunda, sensör üzerinde düşen gerilim (Kalıntı Gerilimi) göz önünde bulundurulmalıdır.Sensöre uygulanılan gerilimden kalıntı gerilimlerinin toplamı çıkartılınca kalan gerilim yükü anahtarlamaya yetmiyorsa ya gerilimi arttırmak yada yükün çalışma gerilimini düşürmek gerekmektedir (düşük gerilimde çalışan yük seçilmelidir).




Seri bağlamada sensörlerin hepsinin uyarılması sonucunda yük (çıkış)devreye girer veya çıkar. Burada sensörlerin her biri üzerinde maksimum 2.5 Vdc voltaj düşümü olacağından belirli sayıda sensörü seri bağlanabileceğine dikkat edilmelidir. ŞEKİL 8-9 AC iki telli sensörlerde 9 Vac, DC iki telli sensör 6.5 Vdc gerilim düşümü olacağı dikkate alınmalıdır. ŞEKİL 10

BİRDEN FAZLA DC SENSÖRÜN PARALEL BAĞLANMASI




Birden fazla DC 3 uçlu sensörü paralel bağlandığı zaman, sensör içinde bulunan sönümlendirme direç leride bir yük oluşturabileceğinden dolayı sensör çıkışlarına ŞEKİL 11-12’ de görüldüğü gibi kesici diyot (1N4001) konulması gereklidir. AC 2 UÇLU SENSÖRLERİN PARALEL BAĞLANMASISensörlerden birisi iletime geçtiği zaman üzerindeki kalıntı gerilimi kadar bir voltajla (9 Vac), diğer sensörler bu voltaj ile beslenmek zorunda kaldığından böyle bir bağlantı sistem ve sensörler için sakıncalıdır.

NEMLİ UYARILAR 1. Makinanızda kullanmış olduğunuz sensörlerin kablolarını güç aktarım kablolarından uzak tutunuz 2. Güç kaynağını bir transformatör ile kendiniz yapıyorsanız, mutlaka köprü diyottan sonra minimum 1000 uF'lık bir elektrolitik kondansatör kullanınız. 3. Sensörleriniz hareketli bir ortamda ise, mutlaka kablolarının kırılmaması için önlem alınız. 4. Sensörleriniz sıcak bir ortamın yakınında çalışıyorsa, sensörün üzerine gelebilecek şok ısı darbelerinden koruyunuz.



ÇALIŞMA PRENSİBİMetal cisimlerin algılanmasında kullanılır. Sensör, BOBİN, OSİLATÖR,TETİKLEME ve ÇIKIŞ katlarından oluşur. ŞEKİL 13 Bobin kısmında oluşturulan endüktif alan içine giren bir metal, osilasyonun genliğini etkiler.

NAMUR SENSÖRPatlama tehlikesi olan bölgelerde kullanılır.Çalışma voltaj ve akımı düşüktür.Namur sensörler sadece BOBİN ve OSİLATÖR kısmından ibarettir.Tetikleme ve Çıkış devresi ayrı bir amfikatör içindedir. Bu sensörler değeri 1K ile 8K arasında değişen bir direnç özelliğini gösterip çektiği akımı

değiştirmektedir. ŞEKİL 14






ÇALIŞMA PRENSİBİ Kapasitif sensörler, havayı dielektrik olarak kabuleden bir RC osilatörü vasıtasıyla kapasitif alan oluşturur. Bu kapasitif alanın içine giren metal veya metal olmayan cisimler, dielektrik seviyesinin değişimine sebep olur. Bu sayede osilasyon frekansının değişimi vasıtasıyla sensör algılamasını yapmaktadır. Sensörün iç yapısında elktrot,osilatör, tetikleme ve çıkış katlarından oluşmaktadır. ŞEKİL 15. Sensörün arka kısmında bulunan potansiyometre vasıtasıyla hissetme mesafesi ayarlanabi- linmektedir. ŞEKİL 16



SENSÖR SEÇİMİ Sensör seçiminden önce, algılamak istediğiniz malzemenin sensör tarafından kaç mm'den algılayacağını tespit etmeniz gereklidir. Yandaki tabloda malzemelerin azaltıcı faktörleri verilmiştir. Ayrıca algılanılacak malzemenin şekli ve kalınlığıda göz önünde bulundurulması gereklidir. Sensörlerin algılama mesafesi, malzemenin yoğunluğu ile doğru orantılıdır. Malzeme ince ise hissetme mesafesi, kalın olan malzemeye göre daha az olur. Örnek olarak bir tek dosya kağıdını sensörle hissetirmeniz zordur fakat 10 adet dosya kağıdını rahat hissetirebilirsiniz. Tür
Sn
Topraklanmış Metal
1
Su
1
Alkol
0,75
Seramik
0,6
Seramik
0,5
PVC (Plastik)
0,45
Tahta
0,4
Yağ
0,3
HASSASİYET AYARI Hassasiyet ayarı sensör çalışacağı konumda yapılması ve min. mak. değerlerinin orta konumunda bırakılması tavsiye edilir. Kapasitif sensörün çalışma prensibinde hava, dielektrik görevindedir ve çok hassas ayarlarda nemin ve sıcaklık değişiminin yaratabileceği değişiklikler dikkate alınmalıdır. Sensörün algılama mesafesi -25c 70c arasındaki sıcaklıklarda mesafesi %10 değişime uğrayabilir. Sensörün algılama mesafesinin kararlığı için sensör gövdesinin toprak bağlantısı yapılmalıdır. Hassasiyet ayarı saat yönünde çevrildiğinde hassasiye artar tersinde ise azalır. ÖNEMLİ UYARILAR 1. Tozlu ortamlarda veya küçük tanecikli cisimlerin alğılanmasında kullanılan sensörlerin, hissetme yüzeyinde oluşabilecek toz yapışmalarınıda göz önünde bulundurarak, hassa yet ayarının biraz daha kısılması gerekmektedir. 2. Metal gövdeli sensörlerin gövdelerinin topraklanması gerekmektedir. 3. Motor sürücüsü veya soft starter gibi yüksek frekans ve yüksek voltajla çalışan cihazların yanına monte edilen sensörün, gövdesinin ve kablolarının topraklanmış yüzeylerden geçirilmesi tavsiye edilir. 4. Makinanızda kullanmış olduğunuz sensörlerin kablolarını güç aktarım kablolarından uzak tutunuz


UYGULAMA ÖRNEKLERİ

Katı ve sıvılar için seviye kontrolü
Metal olmayan depolarda seviye kontrolü
Metal depolarda plastik pencerelerkullanılarak seviye kontrolü

Metal olmayan paketlerin sıvı yada kada katı malzemelerin kontrolünde
Kağıt yığınlarının yükseklik kontrolünde
Metal Tellerin Kopma Kontrolü

Sıvı akış kontrolünde
Dolum kontrolünde
Metal yada metal olamayan malzemelerin ayrımı yada sayı