16. yy. yani II. Beyazıt, Yavuz, Kanuni dönemleri Osmanlı devleti’nin görkemli, yaşam standartlarının yüksek seviyede olduğu bir dönem olarak gösterilir. Bu üç padişah tarihçilerin kaleminde kusursuz ve gururla kayarak kağıda dökülür. Adı geçen üç padişah dönemi, gerçekten Osmanlı devletinin zirveye tırmandığı, topraklarının alabildiğine genişlediği bir dönem olmuştur
Aynı zamanda, kıyımların, katliamların, sürgünlerin de doruk notaya çıktığı bir dönemdir. Türkçe yerine, Arap ve Acem kültürünün de doruk noktasıdır. Alevilerin de dışlanıp, aşağılandığının da doruk noktasıdır. Yaşama hakkı tanınmadığının da doruk noktasıdır.

İslam ülkelerinin kutsal yerlerinin fethedilmesiyle birçok Arap din adamlarının da İstanbul'u mekân tutması ve adım adım Osmanlının Türk yapısını yok ettiği bir dönem de olmuştur.

Bu dönemde, zamanın en gaddar Şeyhülislamları, kadıları yetişmiş: Bunlar ki, şeriatı istedikleri biçimde yorumluyor, istediği biçimde sultanın çıkartmış olduğu yasayı şeriata uyduruyordu. Konumuz akışı içerisinde bu din ulemasının vermiş olduğu fetvaları ortaya koyacağız.
Kaynaklar hiç bir şüpheye yer bırakmayacak şekilde, bu dönemlerin en çok Alevi kıyımlarının yaşandığı dönem olarak vermektedir. Bazı kaynaklar 2. Beyazıt’ın Alevi olduğunu, Şah İsmail'e "oğlum", Şah İsmail'in de kendisine "baba" dediğini yazmaları, hatta Hacı Bektaş Ardalarından Balım Sultan’ın kendisine kuşak bağlaması, ilişkilerini düzenli yürütmesi, bu dönemde meydana gelen Alevi katliamlarını haklı göstermeye yetmez. Beyazıt’ın ilişkisi her ne kadar iyi olmuş olsa da sultanlığının son zamanlarında yönetimi tamamen vezirlerine ve ulemaya bırakması, bunların keyfi tutumları, şehzadelerin, isyan edecekler bahanesiyle düşman gördükleri Alevi ileri gelenlerini katletmeleri Beyazıt dönemini de bu işin içinde tutuyor.
"II. Beyazıt’ın Alevilere karşı aldığı tedbirleri yerinde ve yeterli bulmayan Şehzade Selim, pederimle görüşüp, "ahvali, devlete şifahen arz etmek muktezayı maslahattır” diyerek İstanbul’a kadar gitmiş ve neticede işi babasına kılıç çekmeye kadar götürmüştür. 917/1511"1
Kendi halkına en büyük düşman olan Yavuz Sultan Selim, Şehzadeliği döneminde, Trabzon valisiyken bu yönde çalışmalarını yoğunlaştırmış, hatta Beyazıt’ın yumuşak tutumu, Alevilerin üstüne gidip kıyım yapmayışı Selim’i harekete geçirmiştir. Kafasına koyduğu Sultanlık fikrini adım adım geliştirerek, önce babasını ortadan kaldırdı. Ardından iki yıllık bir uğraştan sonra diğer şehzadeleri yok etti. Şehzade Ahmet Amasya valisi, Korkut Antalya, en küçükleri olan Selim Trabzon valisi olarak görev yapmaktaydılar.
Selim kafasındaki kafasındaki hesapları kardeşlerini nasıl ortadan kaldırıp saltanat koltuğuna oturacağıydı Ahmet'i iktidara en yakın olarak gördüğünden, önceleri, Korkut'la birleşerek Ahmet'in Kızılbaşlarla birlik olduğunu, devleti ele geçirerek bir Kızılbaş devleti yapmak istediğini ileri sürmüştür. Oysa Korkut'ta iyi bir eğitim görmüş, devlet işlerinden anlayacak bir yapısı varken, üstelik Ahmet'in hem babası hem yönetim tarafından desteklenir olması, Selim'in rüyalarını kaçırmaktaydı. Selim iktidar uğruna her şeyi mubah sayarak, aile katliamlarından başlayarak yönetim koltuğuna oturdu. Bütün gücünü feodal beyler, mollalar ve geniş anlatımıyla hakim sınıftan alıyordu.
Yaradılışı Alevi düşmanlığıyla özdeşleşmiş olan Yavuz, babasının sultanlığı zamanında bu yönde kesin önlemler alması yolunda onu uyarmış, babası bunu ciddiye almaması durumunda, kendi yöntemleriyle savaşa başlamıştı. Trabzon valisi olduğu dönemlerde Safavi ticaret yollarını kesiyor. İran'a giden tüccarların tüccarların mallarını yağmalıyordu. Valiyken öylesine bir hazırlık yapıyordu ki bir padişah gibi davranıyor. İstanbul koltuğunun hazırlıklarını yapıyordu. Bu anlamda yöneticiler yetiştiriyordu. Bu deneyimlerini valilik bazında uyguluyordu. Daha şehzadeliği zamanında Anadolu'da bulunan tüm Alevilerin listesini çıkartıyor, bunu birer birer deftere ediyordu. Yani kayda geçiyordu.
“Yavuz Sultan Selim hükümdar olduktan, kardeşler meselesini hallettikten sonra Şah İsmail'le muharebeden evvel Anadolu'daki azılı kırk bin kızılbaşın idam ve hapis olunmalarım sebepsiz bulurlar."2 Uzunçarşılı, bu olayları haklı gösterebilmek için Yavuz Selim'in, Şehzadeliği döneminde kardeşi Şehzade Ahmet ve oğlu Murat'ın Alevi halkının başına seçtiğini, memlekete zararı bu vesile ile verebileceklerini öne sürüyordu” Yine adı geçen yazar Şah İsmail üzerine gidilmeden önce bunların ortadan kaldırılmasının haklılığını Sultan Selim’in, Şah İsmail üzerine savaş ederken bu "Kızılbaş tayfası"nın arka*dan isyan edebilecekleri ihtimalini öne sürüyor.
"Nihayet Yavuz, bütün kardeşlerini ortadan kaldırdı. Şah İsmail'in Anadolu’daki tahrikâtına nihayet vermek istedi. Anadolu'da Şah İsmail'e taraftar ne kadar Rafızî (Kızılbaş) varsa hepsini öldürttü."4
Sultan Selim, ardında olası bir isyana karşı tedbir almak için Alevileri katletmesi, bunun nedeni de Şah İsmail'e ilgi duymalarıdır.
Peki, kimdir bu Şah İsmail?
"Çaldıran Savaşı'nda Şah İsmail'in ordusu menşei bakımından en az Selim'in ki kadar Türk idi ve her iki ordu da Oğuz veya Türkmen kavminin mensupları ve hatta pek mühim bir kısım aynı ülkenin çocuklarıydılar."5

Görülüyor ki, Yavuz'un tabanı, Şah İsmail'in temsil ettiği tabandan farklı değildi. Üstelik her iki ordu mensubu da Türk’tür. Her iki padişah da Türk soyundandır. Üstelik Yavuz'un resmi dili Farsça iken, Şah İsmail öz be öz Türkçe: konuşup, Türkçe yazmaktadır. "Yavuz Sultan Selim Han Hazretleri de Türk dilini hiç sevmez. Acem Kral'ı Şah İsmail'e yazdığı mektuplarda, Türkçe değil Acemce kalem edermiş, Acemce bildiğini gösterecek 17 Eylül 1992 günkü Türkiye Gazetesinde Prof. Dr. Ayhan Songur da, Yavuz'un Acemce mektuplarıyla övünüyor. Acem Şahı İsmail, bu mektupları hangi dille yanıtlıyor dersiniz? Türkçe’yle. Zaten bu şah, bizim halk ozanlarımızın en önemlilerinden biridir. Bizim Yavuz'umuz ise, Acemce şiir düzüyor. Bu onu da Beyani adlı birinden dinleyelim. Bu Beyanı, Yavuz'la aynı yüzyılda yaşamış, Şairler Tezkeresi adında bir antoloji yapmış. Yavuz'la ilgili şunları söylüyor "Ulvi himmetlerinden Türk şiir demeye tenezzül etmeyip, binazır farizi aşarı Acemane güfteleri vardır. Yani, büyüklüğünden Türkçe söylemeye tenezzül etmeyip benzersiz, Farsça şiirleri ve Acem taklidi şarkı sözleri vardır."