Anadolu ve Balkanlarda yasayan Alevi-Bektasilerin inancsal ve töresel gelenekleri yasamlarinin bir parcasi olmustur..Yasadigimiz ve göclerle gelinen topraklarda hüküm sürmüs uygarliklardan günümüze ulasan geleneklerden biride HIDIRELLEZ dir..
Anadolu ve Balkanlarda yasayan Alevi-Bektasiler HIZIR a HAK ve TANRI sifatini verirler.HIZIR gece gündüz zikir ibadetlerinin en büyük ve kutsal ismidir.
Halk arasinda bir cok tören ve geleneklere vesile olan HIZIR baharla ilgili cok eski bir gelenektir.Kisaca HIZIR kimdir nedir ?
Halkimiz tarafindan ABI-HAYAT suyu icerek ölümsüzlüge erismis,insanlar arasinda dolasan,basi sikisanlara yardim eden bir evliya,zattir.Bahar aylarinda tabiatin canlanmasini ,kismet,bolluk getiren bir Nebi,Veli dir.Fakat kökenine dair fazla bilgi bulunmamaktadir.Anadolu Kizilbas-Alevi-Bektasilerinde HIZIR inanci ve gelenegi mevcuttur ve kuvvetle yasatilmaktadir..Darda kalan ,basi sikisan,umut bekleyen YETiS YA HIZIR diyerek seslenir ve yardim umar..
HIZIR gelenegi Türkler ve Kürtler arasinda yayginlasmis en eski ve önemli bir gelenektir.Altay Türkleri arasinda Hizir in adi " KIDIR " olup gezgin,seyyah anlaminda kullanilir.
HIDIRELLEZ ( Hizir ilyas ) genelde Baharin ilk günlerinde Nisanin sonlarinda kutlanir.Kesin tarih olmamakla birlikte 20 Nisan-6 Mayis arasi olarak kabul edilir.
HIDIRELLEZ günü Kadin-Erkek ,Kücük-Büyük bütün Halk cogunlukla beyaz elbiseler giyerek eglenceye yaylalara,yesillik alanlara cikarlar.Cünkü inanca göre HIZIR beyaz elbise giymistir.HIZIR in gezdigi varsayilan yerlerde gezilerek 41 cesit cicek toplanir.Türküler söylenir ,oyunlar oynanir.Baharin ilk kuzusu kesilerek hep birlikte yenir.Yenilen kuzunun " HIZIR Hakki " icin kurban edilmesi de önemlidir.Bu surette HIZIR a Tanri misyonu verilir.Elinin degdigi seylerin sifa
verdigine inanilir.Bugün bu gelenek eskiden oldugu gibi yapilmiyor ve bu gelenekte yok olmakla karsi karsiya.
Anadolu Alevileri kendi inancsal törenlerinde ve günlük yasamlarinda HIZIR i cagirip YA HAK diye anarlar.