M. 656 senesi halife Osman b. Affan, Aişe'nin kardeşi Muhammed b. Ebü Bekir'in kumandası altında asiler tarafından öldürülmesinden sonra yeni halifenin seçilmesinin, gürültü ve dehşet havası içinde, nasıl vukua geldiği bilinmektedir.

Hz. Ali'nin halife seçilmesi tarih kaynaklarda şöyle nakletmektedir: Eski adıyla Yesrib (Medine), Mısır, muhacirler ve Zübeyr b. Avvm ile Talha b. Ubeydullah’ın de içinde bulunduğu kalabalık bir cemaat halinde Hz. Ali’ye gelerek ona şöyle demişlerdi: İnsanlara mutlaka bir imam gerekir; elini verki biat edelim. Hz. Ali onlara: Benim bu işinize herhangi bir müdahalem olmaz, siz kimi uygun görür ve seçerseniz ben de ona razı olurum; diye karşılık vermişti. Halk: Biz senden başkasını seçmeyiz; demiş ve ona defalarca gidip gelerek bu isteklerini belirtmişler ve en sonunda şöyle demişlerdi: Biz bu işe ehil olarak senden daha iyisini ve senden daha hak sahibi bir kimseyi göremiyoruz. Hz. Muhammed’e olan yakınlığın herkesten üstündür. Vallahi biz sana biat etmedikçe başka hiçbir şey yapmayız; diye ısrar etmişlerdi.

Halkın bu ısrarları üzerine Hz. Ali beş gün tereddütten sonra, halifelik görevini kabul etti ve şöyle dedi: Bana yapılacak biatın gizli olmaması için bu iş mescidde olsun; demişti. M. 24 haziran 656 günü Medine’de, peygamberin mescidinde kendisine biat edildi. Bu merasim için minbere ilk çıkan halife, Hz. Ali olmuştur. Şunu da bir hakikat olarak söylemek lazımdır ki, Hz. Ali'nin halife seçilmesi şüphesiz Hz. Muhammed ile olan akrabalık ve yakınlığının verdiği itibar ile birlikte, Medine halkının desteği neticesidir. Kaynak: Ebü Cafer Muhammed b. Cerir (M.839-923), Tarih-i Taberi, c.3, sa.165-168 E.O.Y. İbnü’l-Esir (M.1160-1234), El-Kamil, c.3, sa.195-203 B.Y.

Yukarıda hadis ve tarih kaynaklarda anlaşılacağı üzere halife konusu dini olmaktan ziyade, siyasi bir meseledir. Hz. Muhammed'in ölümünden sonra Ebü Bekir'in halife seçilmesinde, islam camiasında yeni bir seçim tarzı görüyoruz. Halife Ebü bekir tarafından Ömer b. Hattab halife tayini meselesi ise, islam esas teşkilatı hukuku nazariyecileri arasında pek çok tartışmalara mevzu olmuştur.

İşaret edilmesi gereken ünemli bir husus da, ilk dört halifenin farklı ailelere mensup oldukları aşikardır. Ancak dördüncü halifeden sonra gelen hanedanlık, babadan oğula geçme sisteminden kesin olarak farklı olduğu katiyetle söylenebilir.

Hz. Ali evladı hükümdarlar sülaleleri Hz. Hasan kolu: 1. Mağrib'de İdrisi'ler, İdris b. İdrisi b. Abdullah b. Hasan el-Muşanna ahfadı, M. 954-974'e kadar. 2. Mekke'de sonra Yemen'de Sulaymani'ler, Sulayman b. Davüd b. Hasan el-Muşanna ahfadı. 3. Mağrib'de Sulaymani'ler, İdrisi b. Abdullah b. Hasan el-Muşanna'nın kardeşi Sulayman'ın ahfadı. 4. Mekke'de ve Yemen'de Bani Uhayzir, Muhammed el-Nafs el- Zakiya'nin kardeşi Musa'l-Cavn'ın ahfadı, M. 865-961'e kadar. 5. Mekke emirleri olan Havaşim, Abdullah Hasan el-Muşanna kolundan Ebü Haşim b. Muhammed ahfadı, M. 1067-1202'ye kadar. 6. Fas'ta Sadi şerifleri, M. 1550-1659'a kadar. 7. Fas'ta Filali şerifleri, M. 1664'ten zamanımıza kadar. Ayrıca Fas'ta Vazzani ve Kittani şerifleri, zamanımıza kadar.

Hz. Ali evladı hükümdarlar sülaleleri Hz. Hüseyin kolu: 1. Abdullah b. Meymun b. Muhammed b. İsmail b. Ca'fe b. Muhammed b. Ali b. Hüseyin b. Hz. Ali ahfadı olan Fatimi yahut Ubaydi devleti, ilk olarak, M. 910'da Mağrib'de kuruldu. Bu devlet sınırları genişlemiş ve M. 1171 senesinde Mısır'da yıkılmıştır. 2. Taberistan ve Deylem Hüseyni'leri, M. 913-930'a kadar. 3. Rassi'ler, Kasım Rassi ahfadı, Zeyd b. Ali b. Hz. Hüseyin kolundandırlar, M. 1281'e kadar Yemen ve Sada'de idiler. 4. Kasım b. Muhammed ahfadı olan Şan'a Zeydi'leri, M. 1599'dan bugüne kadar. Kaynak: İbnü’l-Esir (M.1160-1234), El-Kamil, c.3, sa.25-30 B.Y. İslam ansiklopedisi, Leyden tabı ma.Ali Evladı M.E.B.Y.